Wat is jouw BusinessWoord van het Jaar? Stuur het in en lees er eerst hier meer over.
'We moeten Donald Trump dankbaar zijn voor zijn leiderschap.' Het was geen wonder dat De Volkskrant juist dat citaat als kop boven het interview met NAVO-baas Mark Rutte zette, want het zal niemand zijn ontgaan met hoeveel dedain de Amerikaanse president spreekt over ons continent, en dus over zijn belangrijkste partners in het militaire bondgenootschap. Hoon viel Rutte dan ook ten deel.
Da's een beetje makkelijk. Een tikkie naïef zelfs. Want wie bij Trump een kansje wil maken iets gedaan te krijgen, zal aardig gevonden moeten worden. Dan helpt diplomatiek taalgebruik beter dan eerlijk zeggen wat je denkt. Het oog op de bal, u weet wel. Zelfs als je denkt te kunnen scoren door de man 'daddy' te noemen, dan valt daar iets voor te zeggen. U zult mij dus niet horen beweren dat volledige transparantie in alle gevallen te prefereren is.
Lees ook: 6 jeukwoorden en kantoortuinkreten om te vermijden in 2026
Maar ervoor pleiten het woord te verbannen, zoals Rob Huisman deed, gaat me te ver. Om over het pleidooi van Jan van der Spoel nog maar te zwijgen. 'Het gaat niet om het zichtbaar maken van processen en afwegingen, maar om je zodanig te gedragen dat je betrouwbaar gevonden wordt in de ogen van je belangrijkste stakeholders.' U leest het goed, in zijn optiek moet u ernaar streven om door een afgekaderde groep betrouwbaar te worden gevonden. Het gaat er kennelijk dus niet om betrouwbaar te zijn.
Lees ook: Jan van der Spoel: 'De transparante boardroom bestaat niet'
Helaas vrees ik dat ik het momentum tegen heb als ik zeg juist graag wat meer transparantie te zien. Zelfs de brave burgerman Henri Bontenbal denkt dat het wel wat minder kan. Zo riep de CDA-voorman onlangs op om de Wet Open Overheid te herzien. Al die journalisten en andere democraten zouden met hun pogingen het handelen van de Staat te controleren echt te veel vergen van het ambtenarenapparaat. Gaat u maar rustig slapen, het gaat wel goed, wanneer hoorden we dat ook alweer eerder?
De luiken naar beneden
Ik heb stellig de indruk dat ook binnen het bedrijfsleven de luiken in toenemende mate weer naar beneden gaan, dat de geheimzinnigheid groeit. Vanuit de optiek van managers is dat best te begrijpen. Het exclusief toegankelijk houden van informatie biedt hen immers een zekere mate van macht. Bovendien hebben veel van hen nou eenmaal een wat paternalistische manier van kijken, want wie niet meent het beter te weten dan een ander, schopt het doorgaans niet zo ver. En dan is de beslissing dat medewerkers slechts op need-to-know basis hoeven te worden geïnformeerd over de gang der zaken snel gemaakt. Zeker omdat ze hiervoor dus steun vinden bij organisatiedeskundigen als Huisman en Van der Ploeg.
Henny de Haas
In plaats daarvan spiegel ik me liever aan leiders als Henny de Haas, eigenaar en ceo van het landelijk opererende installatiebedrijf Hoppenbrouwers Techniek. In Quote noemde ik hem de beste baas van Nederland. Dat deed ik omdat hij weigert zijn doorgaans technisch geschoolde mensen als handjes te zien, liever erkent hij dat ze ook hersens hebben. En dus dat ze het verdienen serieus te worden genomen. Het deed hem bijvoorbeeld besluiten altijd volledig transparant te zijn qua bedrijfsresultaten:
'Je ziet het bij veel ondernemers, hoor, dat ze benauwd zijn om cijfers te delen. Want als het niet goed gaat zijn ze bang dat de mensen zich zorgen gaan maken. En als er wel goed wordt verdiend denken ze dat iedereen direct met de handjes omhoog gaat staan. Maar dat is alle twee niet waar! Als er te weinig wordt verdiend, gaat iedereen er juist aan trekken, om te zorgen dat het bedrijf de goede richting opgaat. Gaat het goed dan zijn mensen trots. Ze staan pas met open hand als je ze financieel niet eerlijk behandelt. Je moet je mensen op een faire manier belonen. Dat betekent dat je ze niet te veel moet geven, want dan ga je failliet, maar ook niet te weinig, want dan lopen ze weg. Maar zo lang het klopt is er niks aan de hand', zei hij.
Zijn indrukwekkende groeicijfers bewijzen zijn gelijk. Want waar andere bedrijven in zijn sector kampen met een groot tekort aan vaklieden, heeft hij ze zo ongeveer voor het uitzoeken. In de meest recente Quote 500 steeg zijn aan de waarde van zijn bedrijf gekoppelde vermogen tot 150 miljoen euro. En nee, dit is niet het voorbeeld van een eenling. In de dikke twintig jaar dat ik me verdiep in zakelijk Nederland, lijken de transparante baasjes simpelweg het hardst te vliegen.
Ik roep u dan ook op uw medewerkers te behandelen zoals u zelf behandeld zou willen worden. Neem ze serieus, neem ze mee en presenteer de zaken gewoon zoals ze zijn. Om te beginnen in de nieuwjaarspeech die u dezer dagen wordt geacht te schrijven. Want het lijkt mij een uitstekend voornemen om van 2026 juist het jaar van de transparantie te maken!
Wat is jouw BusinessWoord van het Jaar?
Hallucineren. Van Dale koos het als Woord van het Jaar omdat het er in het tijdperk van AI een nieuwe betekenis bij heeft gekregen. Maar: wat is jouw BusinessWoord van het Jaar? Stuur het in en lees er eerst hier meer over.
Lees ook: Paul van Riessen: 'Vergadertijgers, weeg uw woorden alstublieft op waarde'
Ontvang elke week - op maandag - het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
