Jong hoopt dat de Tweede Kamer alsnog het initiatiefwetsvoorstel aanneemt dat GroenLinks-PvdA eerder indiende over het wettelijk vastleggen van het recht op onbereikbaarheid. ,,Ik doe een oproep aan de Tweede Kamer om dit wetsvoorstel te steunen en aan te nemen. Het is belangrijk dat mensen beschermd worden tegen te hoge werkdruk, want dat kan ingrijpende gevolgen hebben. Burn-out is beroepsziekte nummer één.''
De hoge druk die werknemers ervaren omdat ze altijd bereikbaar zijn speelt overal, zegt Jong. ,,Van kantoren tot in de zorg en in fabriekshallen. Werknemers krijgen bijvoorbeeld regelmatig op hun vrije dag appjes vanuit appgroepen met het verzoek om van dienst te wisselen, dan ben je toch weer met werk bezig. Maar het gaat ook om de opdrachten die 's avonds worden gegeven met de verwachting dat het werk om 08.00 uur op het bureau van de baas ligt.''
24-uurseconomie
Zodra werknemers stress krijgen van het altijd maar bereikbaar moeten zijn, moet je daar als organisatie wat mee, zegt Daniëlle Rebel, woordvoerder van de Arbeidsinspectie. ,,Zodra mensen het als druk gaan ervaren of er stress van ondervinden, dan moet je dat serieus nemen. Maak het bespreekbaar, want als je het niet bespreekt ervaren werknemers het als toenemende druk. Dan is er risico op uitval en misschien inderdaad zelfs op een burn-out. Daar moet je alert op zijn.''
Om gezond te blijven moet de balans tussen werk en privé goed zijn. Maar in de huidige maatschappij is het best lastig om je privétijd te beschermen, zegt Rebel. ,,We hebben een 24-uurseconomie, dan is het niet ongebruikelijk dat je af en toe mailtjes krijgt buiten de officiële werktijden, zeker niet als je bijvoorbeeld veel internationale klanten hebt.''
Het moet altijd bespreekbaar zijn en als jij druk ervaart, moet een baas daar wat mee
Zodra je er stress van krijgt, moet je dat kunnen aangeven bij je werkgever. Rebel: ,,Het moet altijd bespreekbaar zijn en als jij druk ervaart, moet een baas daar wat mee. Tenzij het bij het werk hoort dat je doet. Dan kun je ook bij jezelf te rade gaan of het werk wel bij je past.''
Niet mogen verplichten
Werkgevers moeten voorkomen dat mensen overbelast raken. Dat hoort bij goed werkgeverschap, iets dat wel in de wet is vastgelegd en zoiets inhoudt als goed zorgen voor je personeel. Stoor je ze 's avonds, in het weekend of zelfs op vakantie, dan krijgen ze niet de ruimte om te herstellen van het werk, zegt Jong: ,,Daarom is het zo belangrijk om het recht te hebben om niet te reageren, want dan zijn er juridische consequenties. Nu is het zelfs zo dat je in sommige gevallen een negatieve aantekening krijgt, omdat je niet direct gereageerd hebt op een verzoek. Het kan zelfs gezien worden als werkweigering.''
Het probleem moet serieus worden genomen, zeker in het kader van de personeelstekorten
Dat het ook anders kan, ziet Rebel. Zo zijn er werkgevers die hun personeel geruststellen en zeggen dat het niet nodig is om altijd maar te reageren. ,,Ze leggen bijvoorbeeld uit waarom ze 's avonds laat nog mailen en dat doen omdat ze het overdag zo druk hebben, maar niet verwachten dat je meteen reageert.'' Maar vind je dat geen probleem, dan is er geen probleem, zegt Jong. ,,Je mag het altijd vragen, maar je zou een werknemer niet mogen verplichten om te reageren buiten werktijden.''
Maatschappelijke kosten
Jong hoopt dat Nederland net als Australië het recht op onbereikbaarheid wettelijk gaat regelen. ,,Wetgeving beschermt de meest kwetsbare mensen uit de samenleving.'' En die bescherming is nodig, zegt de FNV-vicevoorzitter. ,,Voelen werknemers niet de ruimte om nee te zeggen tegen een opdracht of om een appje 's avonds te negeren, dan krijgen ze ook geen ruimte om tot rust te komen en de gevolgen daarvan zijn groot.''
Het risico op uitval is op zo'n moment aanwezig, de burn-outcijfers liegen er niet om. ,,Uitgevallen werknemers kosten de staat heel wat geld, die maatschappelijke kosten komen voor rekening voor ons allemaal'', zegt Jong. ,,Ik hoop dat de nieuwe minister gevoelig is voor dit argument. Het probleem moet serieus worden genomen, zeker in het kader van de huidige personeelstekorten.''
Personeelstekort door hogere werkdruk
Een recent CBS-onderzoek laat zien dat een derde van de ondernemers het personeelstekort wijt aan de steeds hogere werkdruk. Cijfers uit het Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden - ingevuld door ruim 60.000 werknemers - vertellen ons dat 38 procent van de werkenden vindt dat er (aanvullende) maatregelen nodig zijn om de werkdruk en werkstress te verlagen. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat 63 procent van de Nederlanders buiten de gebruikelijke werkdagen en kantooruren werkt. 42 procent gaf aan vaak of altijd buiten werktijd bereikbaar te zijn voor collega's of klanten.
Bron: Algemeen Dagblad. Tekst Sanne Wolters
