Anderen doen een andere leidinggevende na. Maar de kans is groot dat hun oude leidinggevende ook maar wat deed. Goed leidinggeven is niet makkelijk. Bovendien: wat ís goed? Iedereen vindt er wat anders van. Zelf gebruik ik liever het woord effectief.
Daarmee bedoel ik: leidinggeven op een manier die zorgt dat mensen zich gezien en gewaardeerd voelen. Dat ze snappen waar ze kunnen groeien. Dat ze duidelijkheid hebben over hun rol en verantwoordelijkheid. En hun werk goed kunnen doen. Wat daarbij helpt? Snappen welke drie rollen je vervult als leidinggevende. Zie het als petten die je afwisselt. En waar je mee kunt spelen. Maar pas op: de valkuil is dat je steeds dezelfde pet opzet, ook als de situatie iets anders vraagt.
Lees ook: Van first-time managers tot doorgewinterde CEO's: waarom 50 procent van nieuwe leiders faalt
De leider, de manager en de coach
Als leidinggevende heb je drie petten op. Niet letterlijk (gelukkig), maar wel in gedrag. En je hebt ze alle drie nodig.
De leider geeft richting. Jij weet waar je heen wilt, en je team snapt dat ook. Je maakt keuzes, neemt positie in en straalt vertrouwen uit. Je laat zien wat belangrijk is, waar jullie voor staan, en waarom jullie doen wat jullie doen.
De manager zorgt voor structuur. Jij maakt afspraken, stelt doelen, bewaakt de voortgang. Je spreekt mensen aan en stuurt bij als het nodig is. Je regelt, organiseert en zorgt dat iedereen weet wat er van hem of haar verwacht wordt.
De coach ontwikkelt mensen. Jij stelt vragen, luistert, en laat het even stil zijn. Je helpt anderen om zelf na te denken, eigenaarschap te nemen en te groeien. Je ziet talent en maakt het groter.
Het interessante is: je hebt alle drie die petten nodig. Juist op de momenten dat je er één liever afzet. Onder druk schieten veel leidinggevenden in de managerstand: aanpakken, regelen, oplossen. Terwijl je team misschien juist behoefte heeft aan richting of ruimte. Effectief leidinggeven betekent dat je leert schakelen. Weten welke pet past bij het moment. En het lef hebben om soms iets anders te doen dan wat je gewend bent.
Lees ook: Sarina Wiegman: 'Ik ben heel zorgzaam, maar dat is ook als bondscoach niet altijd handig'
Logische volgorde in leidinggeven
Begin met je leiderpet. Deel je visie, je missie, je richting. Zodat iedereen snapt waar jullie naartoe gaan. Daarna komt je managerpet: wat betekent die koers concreet voor elk teamlid? Welke taken, doelen, rollen en gedrag verwacht je?
Pas daarna komt de coachpet. Want coachen zonder koers is als sturen zonder stuur. Dan groeit iemand misschien wel, maar de verkeerde kant op.
Wil je dat mensen zich ontwikkelen binnen jouw strategie? Begin dan met leiderschap. Duidelijkheid. Richting. Dan pas coaching. En als het vastloopt? Dan kun je managen.
Lees ook: Maak leiderschap simpel: praktische lessen uit Stephen Covey's succesformule
Welke pet ligt het lekkerst?
Iedere leidinggevende heeft een voorkeur. Veel mensen grijpen automatisch naar de managerpet. Lekker duidelijk. Actie. Maar zonder leiderpet snapt niemand waarom je doet wat je doet. En dan haken mensen af.
Anderen vinden coachen spannend. Te vaag, te traag, te ongrijpbaar. Dan wordt het snel weer managen. Terwijl je diep vanbinnen weet: hier had iemand juist ruimte nodig.
En de leiderpet? Die ligt bij velen te verstoffen. Want 'ze weten toch wel wat ik belangrijk vind'? Spoiler: nee dus.
Lees ook: Van 'seasonal CEO' tot mensgerichte leiders: tijd voor een nieuwe aanpak binnen executive search
Wat gebeurt er als je petten laat liggen?
Na een lezing sprak Joost me aan. Hij was leidinggevende geworden van zijn oude team. Vroeger gingen ze samen naar de kroeg, grapten over de directie. Nu zat hij zélf in het MT. En ineens bleef het stil op vrijdagmiddag. Het 'wij-gevoel' was weg. Hij moest positie nemen, zeggen waar hij heen wilde met zijn team. En hij moest eerlijke gesprekken gaan voeren, in plaats van meedoen met het gemopper. Hij zag in dat hij alle drie te petten niet goed inzette.
Gisteren sprak ik Sanne. Ondernemer. Ze vertelde dat ze vooral coacht. Ze stelt vragen, geeft ruimte, laat haar mensen meedenken. Dat klinkt goed toch? Maar het rommelde in haar team. Waarom? Ze had nooit verteld wat haar visie was. Niet uitgesproken waar ze met het bedrijf naartoe wilde. Dus ze dacht goed bezig te zijn, maar eigenlijk zorgde ze voor onrust. Haar mensen voelden zich niet echt betrokken en vonden haar vaag. Dus gingen ze alle kanten op.
Lees ook: Nicole Engbers keerde als directeur terug bij Compagnon: 'Een logische vervolgstap'
Pak die andere pet
Stel jezelf eerst eens de vraag: als je dit zo leest, wat is dan jouw lievelingspet? Welke zet jij het makkelijkst op. En welke laat jij eigenlijk liggen?
Ben je altijd aan het managen? Begin dan je week als leider. Vertel je verhaal, geef richting. Coach je veel? Kijk dan of je ook echt helder bent over je verwachtingen. En ligt je leiderpet ergens onderin een la? Stof 'm af. Juist als het druk is. Juist als je denkt: geen tijd voor.
Een mini-check per pet
De leiderpet: Heb je onlangs nog gedeeld waar je naartoe wilt met je team of bedrijf? Weet iedereen waarom jullie doen wat jullie doen? Deel je ook je waarden of alleen de targets?
De managerpet: Zijn de doelen voor deze maand of dit kwartaal duidelijk? Weet je team wat je van ze verwacht? Spreek je mensen aan als ze afwijken?
De coachpet: Stel je regelmatig de vraag: 'Wat zou jij doen?' voordat je zelf advies geeft? Geef je ruimte, ook als dat ongemakkelijk is? Weet je wat je mensen willen leren?
Leiderschap is geen functie. Het is een verzameling petten. De kunst is: weten wanneer je welke opzet. En ook die pet pakken die je niet het makkelijkst vindt.
Lees ook: Stop met zeuren en klagen, zo word je een leider die de regie pakt
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
