'Wanneer vrouwen moeder worden, krijgen ze andere vragen over hun carrière dan mannen'

Ruth van Veelen, senior onderzoeker inclusieve arbeidsmarkt aan TNO, legt in de videoserie Het Glazen Plafond uit dat de loopbaanongelijkheid voor vrouwen al begint voordat ze zwanger zijn. ,,Werkgevers zien het aannemen van jonge vrouwen vaak als een risico, zelfs al voordat er sprake is van een kinderwens. Dit noemen we het 'Maybe Baby-effect'." Volgens Ruth anticiperen werkgevers erop dat vrouwen mogelijk moeder zullen worden, en dat leidt tot andere behandeling in vergelijking met mannen. ,,We zien bijvoorbeeld dat vrouwen vaker tijdelijke contracten krijgen aangeboden en net iets lager worden ingeschaald dan mannen. En dat terwijl zij misschien nog helemaal niet weten of ze kinderen willen." Deze structurele ongelijkheid leidt ertoe dat vrouwen al met een achterstand beginnen in hun carrière.

LEES OOK 3 CEO's over hun zwangerschap: 'Had echt het gevoel dat ik sorry moest zeggen dat ik er niet was'

De 'motherhood penalty' versus de 'fatherhood bonus' in de carrières van moeders

Wanneer vrouwen daadwerkelijk moeder worden, worden de effecten van deze ongelijke start alleen maar versterkt. Ruth beschrijft dit als de 'motherhood penalty', in contrast met de 'fatherhood bonus'. ,,Wanneer vrouwen aankondigen dat ze moeder worden, krijgen ze van hun werkgever net even wat andere vragen over de toekomst van hun carrière dan mannen. Vrouwen krijgen vragen als: hoe ga je dat combineren? Wil je minder werken? Terwijl mannen juist te horen krijgen: dat is een grote verantwoordelijkheid. We moeten toch maar even gaan praten over het salaris, dat vaste contract en misschien wel die promotie."

Deze dubbele standaard heeft grote gevolgen voor salaris en promotiekansen voor vrouwen. Meer dan een kwart van de werkende vrouwen in Nederland geeft aan dat zwangerschap en/of moederschap een negatieve invloed heeft gehad op hun werkleven. Eén op de acht vrouwen meldt zelfs een duidelijke achterstand ten opzichte van collega's. Dit betekent dat zij minder verdienen of onder hun niveau werken, vaak vanwege impliciete aannames over hun capaciteiten of beschikbaarheid.

Mama, papa, werk: verdeel de zorgtaken

Janka Stoker: ,,Je partner speelt een cruciale rol in de verdeling van zorgtaken. Als je zorgtaken echt deelt, maakt dat een enorm verschil. En ook als je afstapt van die norm dat kinderopvang slecht is voor kinderen. Het is belangrijk om deze norm in Nederland ter discussie te stellen. In veel andere landen wordt kinderopvang juist gezien als iets positiefs en vinden ze zelfs dat je dat je kind niet mag ontnemen."

LEES OOK 'Na mijn zwangerschapsverlof werd ik niet opgenomen in een talentprogramma'

Vaderschapsverlof: 'Veel vaders voelen zich belemmerd er gebruik van te maken'

Hoewel het debat vaak draait om de positie van vrouwen, ervaren mannen ook obstakels. Joyce Knappe, CEO en oprichter van Pro Parents, wijst erop dat 60 procent van de vaders een onvervulde deeltijdwens heeft. ,,Veel vaders voelen zich belemmerd om gebruik te maken van vaderschapsverlof of om minder te werken. Op de werkvloer horen ze opmerkingen als: ben jij zo'n softe sukkel? Dit ontmoedigt hen om een actievere rol in de zorg te nemen."

LEES OOK Loonkloof toegenomen: 'Gelijk belonen, dan word je aantrekkelijkere werkgever'

Deze belemmeringen dragen bij aan de ongelijke verdeling van zorgtaken binnen gezinnen. Joyce benadrukt dat zowel mannen als vrouwen behoefte hebben aan betere begeleiding en ondersteuning bij het combineren van werk en ouderschap. ,,Daar ligt ruimte voor verbetering. Ik zie dat vrouwen over het algemeen nog steeds even ambitieus zijn en veel plezier in hun werk hebben. Maar veel vrouwen voelen zich niet gehoord en krijgen onvoldoende begeleiding. Dit leidt ertoe dat zij zich genoodzaakt voelen om een stap terug te doen in hun carrière." In de praktijk blijkt dat slechts één op de acht ouders erin slaagt om een balans tussen werk en zorg te realiseren. ,,De onboarding na verlof wordt vaak onderschat. Werkgevers kunnen hier veel meer ondersteuning bieden om vrouwen weer goed te integreren in hun rol."

'Het labyrint van een carrière van moeders'

Zoltán Lippényi, universitair docent sociologie, vergelijkt de loopbaan van vrouwen met een labyrint. ,,Eén verkeerde afslag, zoals parttime werken tijdens een cruciale fase in je carrière, kan langdurige gevolgen hebben. Mannen bouwen in diezelfde periode een portfolio op en maken grote stappen, terwijl vrouwen minder zichtbaar zijn op de werkvloer." Toch is parttime werken vaak een logische keuze, legt Lippényi uit. ,,Kinderopvang is duur, en de financiële voordelen van fulltime werken wegen soms niet op tegen de kosten." Zoltán benadrukt dat de schuld niet bij vrouwen mag worden gelegd. ,,Het is een systematisch probleem. Het idee dat vrouwen simpelweg meer moeten werken, gaat voorbij aan de onderliggende obstakels. Als we willen dat vrouwen gelijke kansen hebben, moeten we mannen actiever betrekken bij zorgtaken en de culturele normen veranderen die vrouwen in een bepaalde rol duwen."

Meer BusinessWise? Onze Weekly!

In onze wekelijkse nieuwsbrief vind je het beste van BusinessWise die week. Abonneer je gratis en blijf altijd op de hoogte.