Drones vliegen boven hun hoofd én onder water, terwijl soldaten met virtual reality-headsets (VR) op gegevens monitoren via indrukwekkende kaarten op schermen. Een nucleaire onderzeeër vaart langs de kust van het Portugese Marine Operationeel Experimentatie Centrum (CEOM) in Tróia.
Het maakt allemaal deel uit van een NAVO-oefening die deze maand is afgerond, schrijft Euronews Next. Gedurende drie weken namen marine-eenheden uit 24 landen, waaronder Oekraïne, deel aan de grootste oefening voor onbemande maritieme systemen, georganiseerd als onderdeel van de door Portugal geleide militaire oefening REPMUS 2025 (Robotic Experimentation and Prototyping using Maritime Unmanned Systems).
De deelnemers werden verdeeld in rode en blauwe teams, die missies tegen elkaar uitvoerden. Oekraïne, dat voor het eerst deelnam, maakte deel uit van het vijandelijke rode team.
Kapitein Valter de Bulha Almeida van de Portugese marine vertelde aan verslaggevers dat het rode team beschikte over 61 drones, 57 onbemande oppervlaktevoertuigen (USV's) en één onbemand grondvoertuig.
Drones speelden een enorme rol in de oefening dit jaar, nu marinedrones steeds gebruikelijker worden in Europese legers. Recentelijk zijn landen als Noorwegen, Estland, Polen, Bulgarije en Roemenië geconfronteerd met hybride oorlogsvoering.
Nieuw dit jaar waren dagelijkse jamming-tests, waarbij drones werden blootgesteld aan storingen in een situatie die op echte gevechtsomstandigheden lijkt. Zowel Rusland als Oekraïne verstoren elkaars drones door GPS-signalen te blokkeren.
Een Oekraïense functionaris vertelde Euronews Next vorig jaar dat Oekraïne niet alleen verdedigt tegen drones die worden ingezet voor surveillance, maar ook tegen drones gevuld met explosieven. „De deelname van Oekraïne is erg belangrijk, omdat zij de procedures en tactieken die ze aan het front gebruiken met ons delen," zei kapitein Valter de Bulha Almeida.
„We testen veel technieken en procedures, en het is essentieel om elkaar te begrijpen en de capaciteiten van alle eenheden, alle deelnemers aan de oefening, inclusief het Oekraïense team, te leren kennen."
Lees ook: NAVO-top en cyberveiligheid: 'Dit zou ook het bedrijfsleven aan het denken moeten zetten'
Op de vraag welk team – rood of blauw – de simulatie won, gaf hij geen antwoord, maar benadrukte hij dat Oekraïne waardevolle lessen biedt om nieuwe tactieken te ontwikkelen.
Kapitein Nuno Palmeiro Ribeiro, directeur van het OPEC-centrum van de Portugese marine, voegde daaraan toe dat een andere belangrijke les van Oekraïne voor NAVO-bondgenoten is om te leren hoe ze meer kunnen doen met minder middelen. „Onze systemen zijn veel complexer en duurder dan die van hen (Oekraïne), maar ze zijn erg efficiënt, dus ik denk dat dat een waardevolle les voor ons is," vertelde hij aan Euronews Next.
'We moeten streng testen'.
Ook technologiebedrijven leren samenwerken met defensie en hun producten te testen, een voorbeeld van NAVO's ambitie om bondgenoten beter te integreren met nieuwe technologieën. „Zoals Elon Musk explosies met raketten nodig heeft, moeten wij risico's omarmen, testen en plannen voor de komende 20 jaar. Er moet veel veranderen," zei James Appathurai, interim-directeur bij NAVO's Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic (DIANA).
„Testcentra zijn geweldig, maar niet voldoende. We moeten streng testen en een goede testomgeving hebben," voegde hij toe tijdens een persconferentie.
De REPMUS-oefening brengt ook academici en technologiebedrijven samen, zodat zij hun technologie kunnen testen en samenwerken met deze militaire eenheden. Europese defensiebedrijven kwamen massaal naar de oefening, die plaatsvindt terwijl de EU haar defensie-uitgaven opvoert. Dit proces versnelde nadat de Amerikaanse president Donald Trump Europa opriep om meer te investeren in NAVO.
„Tot nu toe werd de [Europese Unie's] investering in defensie door investeerders gezien als iets in dezelfde categorie als sigaretten en pornografie," vertelde Appathurai. „Wat we nu gaan zien, is veel meer investeringen door durfkapitaal in defensie in de EU."
Tróia biedt een vrije technologiezone van 2.600 vierkante kilometer, waar bedrijven, academici en het leger vrij kunnen experimenteren. „De vrije technologiezone is erg belangrijk, omdat het een gebied is waar we dingen kunnen doen die normaal gesproken niet zijn toegestaan door toezichthoudende instanties. We kunnen activiteiten uitvoeren die nergens anders in Portugal – en waarschijnlijk ook niet in andere landen – zijn toegestaan," zei kapitein Palmeiro Ribeiro, die eraan toevoegde dat het testen van maritieme apparatuur in diepe zeeën ook essentieel is.
De technologieën
Het Franse bedrijf Akheros voert bijna dagelijks missies uit. Hun plug-in box kan worden toegepast op drones en maakt gebruik van AI om te analyseren wat er op de grond of op zee gebeurt. Het is vrijwel onmogelijk te blokkeren.
Zoals iedereen weet, heeft de oorlog in Oekraïne alles veranderd. We betreden nu een tijdperk van asymmetrische oorlogsvoering.
Een vertegenwoordiger van Akheros
„Zoals iedereen weet, heeft de oorlog in Oekraïne alles veranderd. We betreden nu een tijdperk van asymmetrische oorlogsvoering. Kleine drones, zoals gronddrones, marinedrones of UAV's, zijn cruciaal in deze vorm van oorlogsvoering, en ze bevatten steeds meer AI," vertelde een vertegenwoordiger van het bedrijf. „Wat we hier bij REPMUS zien, is een verschuiving naar deze nieuwe manier van oorlog voeren, die zeer wendbaar en snel is."
Ondertussen toont het Duitse bedrijf Rheinmetall zijn HERO-systeem, een kamikazedrone met vier vleugels. „Wij kunnen lanceren vanaf een afstand van 60 kilometer en ver weg blijven van het doelwit, waardoor de soldaat die de drone bestuurt geen risico loopt," zei Matt McCarthy, klantmanager bij UVision, een partner van Rheinmetall, aan Euronews Next.
„Het is belangrijk om de technologie te testen om onze capaciteit en veelzijdigheid te tonen. We hebben gelanceerd vanaf land, vanuit de lucht en vanaf zee, en elke keer succesvolle aanvallen uitgevoerd," zei hij. Hij voegde toe dat REPMUS belangrijk is voor het bedrijf omdat het laat zien „dat de troepen daar buiten kunnen vertrouwen op de effectiviteit van het systeem, wanneer ze het nodig hebben."
Ondertussen heeft het Finse bedrijf Kelluu een luchtschip ontwikkeld dat eruitziet als een zeppelin, maar functioneert als een drone en satelliet. Het is een waterstof-aangedreven en met waterstof gevulde luchtschip, ongeveer 12 meter lang, dat data kan verzamelen om kritieke infrastructuur te beschermen.
„Ons bedrijf bevindt zich op ongeveer 100 kilometer van de Russische grens. We ervaren voortdurend GPS-storingen," vertelde Alex Salpani, hoofd operaties bij Kelluu. Dat was de drijfveer was voor het ontwikkelen van technologie die bestand is tegen storingen in drukke omgevingen én in het Arctisch gebied.
Om storingen te voorkomen, gebruikt het bedrijf „meerdere verschillende technologieën," maar hij wilde niet specificeren welke dat zijn: „We hebben verschillende opties getest en enkele oplossingen gevonden."
Het testen van deze technologieën bij REPMUS is „belangrijk omdat de wereld wordt geconfronteerd met meerdere bedreigingen die problemen veroorzaken voor onze vrije samenlevingen," zei Luis Brito, media-analist bij NAVO's Allied Maritime Command.
„We moeten profiteren van technologische innovaties en ons naar een geavanceerd moment in de defensie-industrie bewegen. Er zijn veel nieuwe systemen, maar deze systemen brengen altijd nieuwe uitdagingen met zich mee," voegde hij eraan toe.
Welke kansen zijn er voor een Nederlandse defensie-industrie? We zochten het uit in BusinessWise Explained.
Bron: Euronews Next
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
