De verkiezingen staan weer voor de deur. En ondanks al het onvermogen wat de afgelopen anderhalf jaar tot ons kwam vanuit politiek Den Haag, staat de PVV nog steeds torenhoog in de peilingen. Ik weet niet hoe het met u zit. Maar ik denk dan: hoe krijgen ze het in godsnaam voor elkaar om er zo'n puinhoop van te maken….en nog steeds zoveel mensen mee te krijgen?
Daar kunnen we over gaan sippen. Maar BusinessWise zou BusinessWise niet zijn als we niet proberen er iets van te leren. Dus daarom: wat kun je leren van populisten om mensen wél mee te krijgen?
Lees ook: In 3 stappen naar realistische en authentieke communicatie voor je organisatie
1: Zet je mensen centraal
Zelfs in ons egalitaire kikkerlandje ontstaat er hiërarchie in organisaties. En van daaruit een neiging waarbij leiders bij een transitie vooral communiceren wat zij verwachten van hun mensen. Oftewel: de mensen zijn er voor de baas. Een populist weet dat dit niet werkt en draait het om. Die positioneert zich als dienaar van het volk. 'Ik zie jou, ik weet wat je dwarszit en ik ga het voor je oplossen'.
IJzersterk. Aristoteles (geen populist bij mijn weten) schreef het al in 2500 voor Christus: de intentie van de spreker zoals gepercipieerd door het publiek is een belangrijke bepaler van je overtuigingskracht.
Doe dus als een populist; laat merken dat je er oprecht bent voor uw mensen en niet andersom. Daarmee leg je een belangrijke basis om ze daadwerkelijk mee te krijgen.
Veel business leaders draaien liever om de hete brij heen
Lees ook: Ook bedrijfsleven snakt naar daadkrachtig en stabiel politiek Den Haag: D66 wil 'noodkabinet'
2: Durf problemen te benoemen
Open deur misschien. Maar veel business leaders draaien liever om de hete brij heen. Ik maakte het al regelmatig mee: „Dat verhaal over de naderende reorganisatie, dat moet wel een louter positief verhaal zijn!"
Ik snap het op zich. Maar van louter positieve verhalen is nog nooit iemand geïnspireerd geraakt. Natuurlijk: het verhaal van de wielrenner die de Tour wint is mooi. Maar het wordt pas écht inspirerend als je weet dat hij daarvóór door een hel is gegaan.
Doe dus als een populist: leg de vinger op de zere plek. Benoem de problemen of de uitdagingen. Zeker als dit uitdagingen zijn die herkenbaar zijn in de organisatie. Want dat schept vertrouwen in leiderschap. En dat is, zoals bij tip 1 al aangeven, een belangrijke voorwaarde om een organisatie méé te krijgen.
Lees ook: 6 onmisbare stappen van Rob Huisman: leer écht luisteren als leider en maak betere beslissingen
3: Spreek klare taal
Donald Trump staat bij mij om veel bekend. Maar niet om zijn fantastische volzinnen. Daar kan ik dan heel negatief over gaan doen. Maar eerlijk is eerlijk: hij krijgt wél miljoenen volgers mee.
Je kunt er niet omheen: 'Make America Great Again' resoneert meer dan 'We beogen een integrale herpositionering waarbij we via beleidsmatige doorvertaling inzetten op een evidence-based optimalisatie van onze performance-indicatoren'.
Als je je kernboodschap niet op een (rode) pet kan zetten, ben je te wollig
De populist weet dat nuance de vijand is van communicatieve effectiviteit en houdt het dus simpel. Doe dat dus óók. Dat voelt voor velen vaak te kort door de bocht en ongenuanceerd. Maar ik ben groot fan van het principe shoot first, explain later. Intelligenter opgeschreven door Barbara Minto en haar pyramideprincipe. Misschien is dit een handig ezelsbruggetje: als je je kernboodschap niet op een (rode) pet kan zetten, ben je te wollig.
Lees ook: Communicatie kan meer kapot maken dan je lief is
4: Gebruik de kracht van herhaling
Ook al vaker meegemaakt: de transitie wordt ingezet. Leider bereidt aankondiging voor. Bestijgt de zeepkist. Spreekt de organisatie toe. En denkt na afloop: zo, dat is ook weer gecommuniceerd. Nu over tot de orde van de dag.
Zo werkt het niet... En de populist weet dat. Die blijft dus uit den treure zijn boodschap herhalen. En maar hameren op zijn stokpaardjes. Zelfs als het pertinent onwaar is. Want zo werkt het nu eenmaal: als mensen iets maar vaak genoeg horen, gaan ze er vanzelf in geloven.
Doe dus als de populist: blijf de boodschap herhalen. En wat dat betreft helpt het óók als je tip 3 overneemt. Want des te simpeler en aansprekender de boodschap, des te makkelijker hij door anderen door te vertellen is. Scheelt een hoop energie.
Lees ook: Iedereen knikt, niemand snapt het: hoe je als leider wél goed communiceert
Wat moet je vooral niét van populisten overnemen?
Persoonlijk ben ik niet zo gecharmeerd van mensen die klinklare onzin verkopen. En in het verlengde daarvan: veinzen dat er makkelijke oplossingen bestaan voor complexe problemen. Natuurlijk: binnen een organisatie kun je er lang mee weg komen. En ook in de landelijke politiek is het kennelijk geen énkel probleem. Maar als leider van een commerciële organisatie simplistische oplossingen voorstellen voor complexe problemen? Ik denk dat de markt daar dan snel genoeg korte metten meemaakt. En je het vertrouwen van je mensen rap kwijtraakt.
Maar Gerben, als ik mensen mee wil krijgen in transitie en erbij zeg dat het lastig wordt, dan wil toch niemand meer méé? Zou je denken. Maar laat ik dan toch afsluiten met een positief rolmodel. En de populisten weer laten voor wat ze zijn.
In 1962 wist John F. Kennedy een sceptisch volk mee te krijgen in zijn ambitie om vóór het einde van het decennium een mens op de maan te zetten. Door precies die principes te gebruiken die hierboven staan. En door eerlijk te zijn: het wordt zwaar. Hij kreeg ze niet mee door ze naar de mond te praten of louter in te spelen op hun angst, maar óók op hun trots en hun vermogen om dingen voor elkaar te krijgen. Dat kun je niet leren van populisten.
„We choose to go to the moon. Not because it is easy, but because it is hard."
Lees ook: Wat kun jij als leider leren van de val van het kabinet?
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
