Peter Ros is spreker, auteur, strateeg en verbinder en helpt mensen in organisaties beter samen te werken. Daarbij loopt hij vaak tegen een belangrijke valkuil aan. „In veel organisaties betekent samenwerken eigenlijk: ik heb iets van jou nodig, tegen zo min mogelijk kosten. Dat is geen samenwerking, dat is transactiedenken."
In de podcast Hoe word ik legt Ros uit hoe samenwerking zelden mislukt door onwil. Veel vaker ligt het aan de structuren en prikkels, die mensen uit elkaar drijven.
Wat is samenwerken?
Als expert in samenwerken vindt Ros dat we het woord te makkelijk gebruiken: ,,Samenwerken betekent samen het werk doen. Niet alleen successen delen, maar ook de pijn. Pas dan ontstaat echt partnerschap."
Binnen veel organisaties draait het vooral om de afdelingen en hun KPI's. Ieder optimaliseert het eigen onderdeel, zoals Henry Ford ooit zijn lopende band optimaliseerde. Het resultaat? Efficiënte silo's, die samen een slecht presterende organisaties vormen.
Ros komt het dagelijks tegen:
Teams behalen hun eigen doelen, maar missen het gezamenlijke einddoel.
Medewerkers weten niet meer waar hun werk aan bijdraagt.
Er is geen prikkel om anderen te helpen, zolang de eigen cijfers maar kloppen.
,,We hebben organisaties geoptimaliseerd op losse afdelingen. Daardoor zijn ze individueel effectief, maar collectief inefficiënt," aldus Ros.
De definitie van samenwerken
Samenwerken is een gedeeld proces van creëren, oplossen en verbeteren. Dat vraagt niet om meer meetings, maar om verbinding tussen mensen. ,,Samenwerken betekent dat we samen zorgen dat iets wat niet vanzelf gaat, wél gebeurt."
Volgens Ros hoort bij samenwerken ook de gezamenlijke verantwoordelijkheid van teams, als er toch een keer iets misgaat. ,,Als een fout alleen pijn doet bij één persoon, verandert er niets. Je moet de pijn delen, anders leer je niet als team."
Waarom lukt samenwerken niet goed?
Het ontbreekt volgens Ros aan een inspirerend gemeenschappelijk doel. ,,Als je de gemiddelde missie van een bedrijf leest, staan daar alleen woorden in waar niemand het mee oneens kan zijn. Maar dat betekent daardoor ook dat die woorden niet sturend zijn."
Een missie moet volgens hem richting geven aan dagelijkse beslissingen. Zonder die richting is het onduidelijk waarvoor mensen samenwerken. Daarom nemen medewerkers beslissingen die hun eigen afdeling helpen, ook als ze het geheel schaden.
Succesvolle organisaties werken daarom samen aan een moonshot of aan een Big Hairy Audacious Goal. Dat is één ambitie die alles en iedereen verbindt. ,,Alle microbeslissingen die je elke dag neemt, moet bijdragen aan dat grote doel. Dan pas werkt samenwerking."
Lees ook: Hoe word ik een duidelijke leider?
Onmogelijk zonder menselijke verbinding
Organisaties redeneren volgens Ros te vaak in rollen en functies. ,,Ik werk liever samen met iemand die ik als mens ken. Organisaties die mensen verbinden werken beter samen, omdat ze meer voor elkaar overhebben."
Het blijkt namelijk dat mensen die elkaar vertrouwen:
Fouten durven toegeven
Elkaar helpen in het grijze gebied waarin niemand formeel verantwoordelijk is
Graag een stapje harder voor elkaar lopen
Ros wijst erop dat het menselijke aspect geen 'soft gedoe' is, maar bijdraagt aan pure efficiëntie. ,,Verbonden teams leren sneller, omdat ze eerder fouten toegeven. Minder vergaderen, meer vertrouwen. Dat bespaart uiteindelijk tijd én energie."
Hoe bouw je aan verbinding in een team?
Als de expert in samenwerken startups of groeiende bedrijven begeleidt begint hij bewust niet met functiebeschrijvingen. ,,Ik kijk eerst wat voor vlees ik in de kuip heb. Zijn deze mensen bereid iets voor elkaar over te hebben? Daar begint het mee."
Het helpt om teams te laten praten over wat hen trots maakt. Of over waar ze richting aan ontlenen. Volgens Ros horen ook de angsten daarbij. ,,Iedereen wil gezien worden. En bijna iedereen heeft ergens de angst om niet goed genoeg te zijn. Als je dat van elkaar weet, kun je pas echt samenwerken."
Zijn doel is om psychologische veiligheid te creëren. Waarbij mensen elkaars drijfveren begrijpen en elkaars kwetsbaarheid erkennen. Dan ontstaat er volgens hem ruimte om elkaar aan te vullen.
Lees ook: Hoe word ik een betere e-mailer?
Beter samenwerken in 5 stappen
Peter Ros helpt organisaties om hun mensen beter te laten samenwerken. Daarvoor gebruikt hij een 5-stappenplan:
Begin bij de missie. Zorg voor een duidelijk en inspirerend doel dat richting geeft aan alle beslissingen.
Leer collega's kennen als mens. Investeer in gesprekken, niet alleen in vergaderingen.
Deel trots én fouten. Kwetsbaarheid vergroot vertrouwen en helpt teams sneller te leren.
Stimuleer eigenaarschap. Geef mensen ruimte om verantwoordelijkheid te nemen.
Vervang overleggen door echte conversaties. Plan minder meetings en drink meer kopjes koffie.
Vanuit vertrouwen verbetert de samenwerking
Teams die samenwerken vanuit verbinding hebben minder last van misverstanden en hoeven minder meetings te plannen om fouten te corrigeren. Daarnaast leren ze volgens Ros veel sneller van hun fouten.
In positieve zin levert samenwerking meer werkplezier en motivatie op. Dat vormt de basis om meerwaarde te creëren voor klanten én collega's, zodat uiteindelijk iedereen daarvan profiteert.
Ros concludeert: ,,Samenwerken is geen proces, het is gedrag. Als mensen elkaar vertrouwen, volgt de rest vanzelf."
Luister naar de podcast
Beluister de volledige aflevering van de BusinessWise-podcast met Peter Ros over beter samenwerken. Hij vertelt hoe organisaties weer menselijk kunnen worden, en waarom minder vergaderen vaak het begin is van beter samenwerken.
Luister ook naar de andere afleveringen met Peter Ros
Hoe word ik beter in meetings?
Hoe word ik een betere e-mailer?
Hoe word ik beter in brainstormen?
Hoe word ik een betere verbinder?
Hoe word ik een betere innovator?
Hoe word ik een echte doener?
Hoe word ik een duidelijke leider?
Hoe word ik een betere sparringpartner?
MEER LUISTEREN? Hier vind je alle afleveringen:
