Stress is een onvermijdelijke factor in het dagelijks leven, of je nu in een drukke werkomgeving zit, een topsportprestatie moet leveren, of te maken hebt met onverwachte uitdagingen. In deze aflevering deelt Sander van der Eijk, scheidsrechter en trainer in bewustzijnsontwikkeling, zijn inzichten en praktische technieken om beter om te gaan met stressvolle situaties.
Visualisatie: bereid je voor op stress
Een van de meest krachtige hulpmiddelen volgens Van der Eijk is visualisatie. „Je hersenen maken geen onderscheid tussen wat je visualiseert en wat je daadwerkelijk meemaakt," legt hij uit. Door jezelf in je hoofd situaties te laten doorlopen, simuleer je stressvolle momenten en oefen je hoe je hierop reageert.
Hij illustreert dit met een visualisatie-oefening: stel je eens letterlijk voor dat je de olympische 800 meter finale loopt. Zo'n oefening helpt je om niet overweldigd te raken als het echt zover is.
Herken je taak: focus op wat belangrijk is
Een simpele maar effectieve techniek om stress te verminderen is jezelf terugbrengen naar je primaire taak. Van der Eijk: „In stressvolle situaties, zoals op je werk, moet je jezelf afvragen: wat is mijn taak op dit moment? Waar ben ik goed in en wat kan ik controleren?" Door je aandacht te richten op kernactiviteiten, kun je je afleiden van de chaos om je heen en je focus terugkrijgen.
Beheers je ademhaling
Het controleren van je ademhaling is volgens Van der Eijk een essentiële manier om acute stress te verminderen. „Stress zorgt vaak voor een hoge ademhaling, maar door bewust en rustig door je neus te ademen — vijf tellen in, vijf tellen uit — kun je je ademhaling verlagen. Dit kalmeert je lichaam en geest en geeft je meer controle."
Scheidsrechtertips: omgaan met extreme druk
Als scheidsrechter en coach heeft Van der Eijk ervaring met intense stress, bijvoorbeeld in een stadion waar duizenden fans boos of opgewonden reageren op een beslissing. Zijn tips:
Omgaan met lastige beslissingen: „De stress piekt vaak aan het einde van een wedstrijd, bij beslissende momenten zoals een penalty. Het helpt om je te focussen op je taak en het klinische deel van je werk, in plaats van op de emotie."
Bij incidenten (zoals een werpend voorwerp op het veld): „De club, politie en bond hebben duidelijke veiligheidsprotocollen. Het besef dat er altijd een procedure is, kan rust geven in chaotische situaties."
Afschakelen: bewust overgaan naar nieuwe omgevingen
Van der Eijk benadrukt hoe belangrijk het is om te schakelen tussen stressvolle en ontspannende momenten, vooral als je thuis komt na een drukke werkdag: „Maak daarom tijd om eerst af te schakelen voordat je een nieuwe omgeving binnengaat, zoals je huis. Dit voorkomt dat je nog met werkstress binnenkomt en helpt je om met volledige aandacht je privéleven in te stappen."
Tips voor stressmanagement op de werkvloer
Op de werkvloer kun je dezelfde technieken toepassen:
Beheers je ademhaling: Adem rustig in door je neus en uit via je mond. Dat kan je overal toepassen, van je bureau tot een vergadering.
Herken je taak: Breng jezelf terug naar wat je moet doen en focus op de stappen die je al hebt genomen.
Sta stil bij je emoties: Besef dat stress normaal is, maar probeer het te observeren in plaats van erin op te gaan.
Rust en voorbereiding verminderen stress
Van der Eijk benadrukt hoe belangrijk voorbereiding is om stress te verminderen. Door situaties te visualiseren en te oefenen, weet je beter wat je te wachten staat en kun je hier adequaat op reageren. Dit geldt niet alleen voor topsport, maar ook voor het werkleven: als je weet welke uitdagingen je kunt verwachten, ben je beter in staat om kalm te blijven.
Luister ook de andere afleveringen met Sander van der Eijk
Hoe word ik een betere observator?
Hoe word ik beter in het omgaan met heftige emoties?
MEER LUISTEREN? Hier vind je alle afleveringen:
