ASML is een fantastisch bedrijf en ondanks dat we in Silicon Valley grappen dat het door de CIA gerund wordt, blijft het Nederlands trots met een Franse CEO. Toch moeten we het beestje bij de naam noemen. Een investering van 1,3 miljard euro in Mistral klinkt indrukwekkend, maar voor een bedrijf met een beurswaarde rond de 260 à 270 miljard is het nauwelijks meer dan een paar muntjes in de fooienpot.
Lees ook - ASML investeert 1,3 miljard en zo wordt startup Mistral de waardevolste AI-speler van Europa
Franse AI-startup versus Amerikaanse giganten
Waarom kiest ASML voor een Franse AI-startup die vooral demo-waarde toont? CEO Christophe Fouquet zegt in het FD: 'Souvereiniteit is nooit het doel geweest.' Laten we zijn statement ontleden.
In Veldhoven beheersen ze optica en fysica als geen ander. Maar het trainen, finetunen en productiseren van LLMs is een totaal andere sport, met andere budgetten, andere risico's en andere tijdschalen.
Wat ASML écht krijgt voor 11 procent van Mistral
Kijk naar de deal. ASML leidt een ronde van 1,3 miljard, krijgt circa 11 procent en een plek in het Strategic Committee. Geen boardseat met stemrecht in een Frans Conseil d'Administration met fiduciaire plichten, wel een adviserende stoel. De vertegenwoordiger is niet de CTO, maar CFO Roger Dassen. Dat verraadt een financiële blik in plaats van technologische regie. In Silicon Valley zouden ze zeggen dat je dan in de schoolbus zit, maar niet aan het stuur. Terwijl de Amerikaanse concurrentie oorlogskassen van tientallen miljarden heeft, doet Mistral het met een fractie daarvan: 14 miljard euro.
Het persbericht leest als een Brusselse beleidsbijeenkomst met gratis croissants
Wibe Wagemans
De krachtsverhoudingen: OpenAI wordt rond 300 miljard gewaardeerd, Anthropic op 183 miljard na de laatste ronde. Mistral klimt naar ongeveer 14 miljard. Dat is de afstand tussen Champions League en Keuken Kampioen Divisie. Met oorlogskassen en cloudallianties die vele malen groter zijn, kopen de Amerikaanse koplopers talent, rekenkracht en tijd. Microsoft had 49 procent van OpenAI in handen én een Boardseat. Europa probeert het met efficiëntie en symboliek. De rekensom blijft onbarmhartig.
Het persbericht leest als een Brusselse beleidsbijeenkomst met gratis croissants. De Boardseats zijn vergeven aan Andreessen Horowitz, Nvidia, Microsoft en andere zwaargewichten, wiens enige doel een lucratieve exit is. Zodra Mistral meer kan verdienen aan een deal met een Amerikaanse chipfabrikant, moet je niet denken dat ASML een voorkeurspositie geniet.
Lessen uit Galileo en Air France-KLM voor ASML
Het doet me denken aan eerdere Europese prestigeprojecten. Galileo was bedoeld om Europa technologische soevereiniteit te geven en jawel, het groeide uit tot een stiefkind dat vier keer zo duur werd, te laat kwam en commercieel niets voorstelde. Of neem Air France-KLM: een huwelijk dat vooral cultuurbotsingen opleverde. In 2019 moest de Nederlandse staat halsoverkop 14 procent van de aandelen kopen om niet compleet door Parijs te worden overvleugeld. Wie denkt dat Veldhoven en Parijs naadloos gaan samenwerken, moet die geschiedenis nog eens lezen.
Lees verder onder de foto
Macron, Parijs en de Europese droom van technologische soevereiniteit
De ondertoon blijft Macroniaans. Fouquet zit waarschijnlijk op zijn speed-dial. Technologische soevereiniteit is het toverwoord, Mistral de gekozen kampioen. Voor de Élysée is dit goud. Voor ASML is het een dure toegangskaart tot Moulin Rouge waar de regie elders ligt. Dat is geen zonde op zich, maar wel een breuk met de formule die ASML groot maakte. Vier decennia lang was de regel simpel. Werk met de beste ter wereld, ongeacht vlag. Zeiss voor optiek. Amerikaanse toppers voor subsystemen. Wereldklasse boven vlagvertoon.
De centrale vraag is niet of AI strategisch is voor ASML, de vraag is of dit de juiste partner en de juiste deal is. Als je serieus een AI-versneller wil bouwen voor lithografie, claim je technische sturing bij een topper. Tot die tijd blijft deze zet vooral Europees theater, met zachtgekookte onbevruchte eitjes. Mistral heeft 1 procent marktaandeel.
Luister ook naar onze podcastserie Even bellen met Silicon Valley, met elke dinsdag een nieuw telefoongesprek tussen Wibe Wagemans en Gerben van Driel. Hieronder de podcast waar onder meer ASML in besproken wordt.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
