De urgentie om te handelen is hoog. Volgens cijfers van McKinsey vereist de energietransitie wereldwijd een toename van de netwerkinfrastructuur van maar liefst 60 miljoen kilometer tegen 2040. Dat is meer dan de bestaande totale netlengte. Maar de uitbreiding van fysieke energie-infrastructuur gaat traag. Bedrijven worden geconfronteerd met directe beperkingen op het stroomnet. Zo ook in Nederland.
In die context besloten Albert Heijn en Eneco hun jarenlange samenwerking te verdiepen. Om zo te laten zien dat verduurzamen ondanks netcongestie mogelijk is, zolang je het strategisch aanpakt. Met slimme energiesturing, een gezamenlijke langetermijnvisie en een aanpak die de hele keten meeneemt. „Het draait niet alleen om het verduurzamen van onze eigen operatie", zegt Sébastien Richard, Director Energy Transition bij Albert Heijn. „De grootste uitstoot (scope 3) zit buiten onze organisatie. Daarom ontwikkelen we iets wat schaalbaar is en waar anderen in de keten op aan kunnen sluiten."
We bouwen onze infrastructuur zo op dat anderen kunnen meedoen, zonder dat ze zelf grote investeringen hoeven te doen
Sébastien Richard Director Energy Transition bij Albert Heijn
Windenergie van zee als stabiele basis
Een van de eerste zichtbare resultaten in de strategische samenwerking is de Corporate Power Purchase Agreement (cPPA) met Eneco voor stroom uit windpark Ecowende. Vanaf 2027 komt daarmee de helft van het jaarlijkse stroomverbruik van Albert Heijn uit dit duurzame park in de Noordzee. De overeenkomst biedt langdurige zekerheid over de beschikbaarheid van duurzame stroom.
Ook leveranciers van de supermarktketen profiteren hiervan: Albert Heijn stelt voor hen hetzelfde contract beschikbaar. Groente- en fruitleverancier Bakker Barendrecht is een van de eerste partners die meedoet. Individueel te klein voor een eigen PPA, maar via de schaal van Albert Heijn profiteren ze toch van duurzame en voorspelbare stroom. „We bouwen onze infrastructuur zo op dat anderen kunnen meedoen, zonder dat ze zelf grote investeringen hoeven te doen of het wiel hoeven uit te vinden", aldus Richard.
Pilotlocatie: DC Zaandam
Hoe dit er concreet uitziet, wordt duidelijk in het distributiecentrum in Zaandam. Hier wordt getest hoe je kunt elektrificeren met een overbelast stroomnet. De locatie geldt als voorbeeld voor toekomstige opschaling, en laat zien wat er komt kijken bij slimme energiesturing in de praktijk.
„Een dieseltruck tank je in tien minuten", zegt Koen Wolters, Director Platform Architect bij Albert Heijn. „Maar een elektrische truck moet je twee uur laden. Dat moet je slim plannen, want onze bevoorrading is strak getimed. Als een truck te laat vertrekt, raakt een winkel snel leeg."
Om dat proces betrouwbaar te maken, ontwikkelde Albert Heijn een Power Management System (PMS) dat in Zaandam ruim 300 apparaten aanstuurt, van laadpalen tot batterijen. Het PMS zal worden gekoppeld aan de Virtual Power Plant (VPP) van Eneco, die realtime optimaliseert op basis van energieaanbod, marktprijzen en netbelasting. „Het systeem weet straks welke trucks wanneer moeten laden, met hoeveel vermogen en op welke plekken. Op die manier houden we grip op kosten en continuïteit", legt Wolters uit.
Versnellen door te delen
Het PMS en de koppeling met de VPP van Eneco maken het technisch en organisatorisch haalbaar om ook anderen aan te sluiten. Leveranciers kunnen hierdoor op afgesproken momenten meeliften op de laadcapaciteit, bijvoorbeeld overdag als die minder wordt benut. „Zo versnellen we elektrificatie in de hele keten", zegt Richard.
Frank Broos, Lead Flex Services bij Eneco, ziet hierin een belangrijke systeemdoorbraak: „Door samen slim te sturen benut je het bestaande net veel beter. Je voorkomt pieken, werkt met het aanbod mee en maakt energiegebruik voorspelbaarder, voor jezelf, je keten en de netbeheerder."
De aanpak in Zaandam is inmiddels klaar voor uitrol naar andere distributiecentra en home shopping centers. Ook winkels worden voorbereid op flexibele energiesturing.
Zet de eerste stap, maak een plan, werk samen met de juiste partners en leer gaandeweg
Frank Broos Lead Flex Services bij Eneco
Werk samen met de juiste partners
Wat de samenwerking tussen Albert Heijn en Eneco bijzonder maakt, is dat ze energie een strategisch onderdeel van de bedrijfsvoering maken. Die verschuiving is noodzakelijk om grip te krijgen op verbruik, kosten en infrastructuur, en vraagt om keuzes die doorwerken in de hele organisatie. Wie draagt waarvoor verantwoordelijkheid? Hoe wordt energie gepland, beheerd en afgestemd op processen? „Het heeft betrekking op alle lagen van onze organisatie", zegt Wolters. „Van logistiek tot IT en van planning tot winkels. Daarom werkt het: omdat we het breed in de organisatie beleggen en energie benaderen als een strategisch thema dat alle afdelingen beïnvloedt en met elkaar verbindt."
Een samenwerking met een partner als Eneco is daarin van groot belang, besluit Richard. „Het gaat om wederzijds vertrouwen, het delen van kennis en het ontwikkelen van systemen die passen bij de schaal en dynamiek van de organisatie. Dat maakt het mogelijk om gericht te sturen op netcapaciteit en energieprijzen, en om die aanpak door te vertalen naar andere locaties en partners."
De oproep van de heren aan andere bedrijven is helder: zie energie niet langer als randvoorwaarde, maar als strategische factor. „Maar je hoeft niet te wachten tot alles tot in detail is uitgewerkt", vult Broos aan. „2050 is dichterbij dan het lijkt. Dus zet de eerste stap, maak een plan, werk samen met de juiste partners en leer gaandeweg. De energietransitie raakt je hele organisatie en die beweging kun je alleen samen in gang zetten."
Wil je weten hoe jouw bedrijf slimmer met energie kan omgaan? Ontdek de mogelijkheden op de website van Eneco.
