Gedrag veranderen is vaak uitdagend, maar essentieel om verder te groeien, zowel op professioneel als persoonlijk vlak. In deze aflevering legt Lodewijk van Ommeren, CEO van trainingsbureau Bureau Zuidema en expert op het gebied van beïnvloedingsvaardigheden, uit hoe je effectieve gedragsverandering kunt bewerkstelligen.
Gedragsverandering begint met willen veranderen
Van Ommeren benadrukt dat de eerste stap in gedragsverandering is dat je écht wilt veranderen. „Net zoals stoppen met roken, moet je het voelen. Je moet beseffen dat je in je huidige gedrag ergens vastloopt of moeite hebt." Het begint met het herkennen van de noodzaak om te veranderen en het oprecht willen verbeteren.
Bewustwording van eigen gedrag als sleutel tot verandering
Veel mensen zijn zich niet volledig bewust van hun eigen gedrag of het effect daarvan op anderen. „Wat zijn je ingesleten patronen? Wat is je voorkeursgedrag? En misschien nog belangrijker: wat is het effect daarvan op anderen?" Van Ommeren merkt op dat dit een cruciale 'aha-erlebnis' kan opleveren, waarbij je ziet dat je gedrag soms niet het gewenste effect heeft.
Lees ook: Lodewijk van Ommeren: 'Omslag naar inspirerend leiderschap lastig voor huidige generatie leiders'
Oefenen, oefenen, oefenen
Gedragsverandering is vergelijkbaar met het leren van een nieuwe vaardigheid. „Zie het alsof je goed wilt leren skateboarden: je gaat vallen, pijn ervaren, maar je staat weer op en probeert het opnieuw," legt Van Ommeren uit. Het gaat om het uitproberen van nieuw gedrag en ontdekken wat wel en niet werkt.
Bij Bureau Zuidema gebruiken ze simulaties en uitdagende scenario's waarin mensen hun gedrag kunnen testen in een veilige omgeving. „Onder spanning en emotie zie je vaak dat iemand terugvalt in zijn oude gedrag. Dat zijn juist de momenten om iets nieuws te proberen."
De motivatie om te veranderen: wat werkt beter?
Van Ommeren benadrukt dat het huidige gedrag jarenlang nuttig is geweest, maar dat het in sommige situaties niet meer past. Bijvoorbeeld:
Betweter-gedrag: Heeft iemand misschien geholpen om carrière te maken, maar kan als manager beperkend werken als er meer samenwerking nodig is.
Sociale types: Die sterk zijn in relaties, maar moeite hebben met het maken van harde beslissingen.
Het doel is om je gereedschapskist te vergroten, zodat je verschillende stijlen kunt gebruiken afhankelijk van de situatie.
Flexibiliteit in gedragsstijl
Het belangrijkste bij gedragsverandering is niet dat je je hele persoonlijkheid aanpast, maar dat je meer flexibiliteit ontwikkelt. „Het gaat erom dat je leert herkennen wanneer een ander gedrag nodig is," zegt Van Ommeren. Bijvoorbeeld:
Betweter-gedrag aanpassen: In plaats van altijd met de beste oplossing te komen, vragen stellen en luisteren.
Introvert gedrag aanpassen: Duidelijker je mening durven delen en ruimte innemen.
Iedereen kan hiermee aan de slag, maar het vraagt bewustwording en oefening.
Veiligheid in verandering: een 'flight simulator' voor gedrag
Bij Bureau Zuidema gebruikt Van Ommeren simulaties om gedrag te trainen: „We creëren een veilige omgeving waar je naar hartenlust kunt experimenteren zonder echte consequenties. Je kunt resetten en opnieuw beginnen." Dat biedt ruimte om bepaald gedrag te proberen dat spannend is, zoals het de-escaleren van conflicten of iemand stevig de waarheid zeggen.
Feedback als sleutel tot verandering
Om gedrag te veranderen, is feedback onmisbaar. Bij Bureau Zuidema wordt dit gedaan door trainers en andere deelnemers die jouw gedrag accorderen, maar ook door technologie zoals 360-graden camera's. „Zo krijg je een objectieve kijk op hoe jouw gedrag overkomt bij anderen. Dat helpt om te leren wat wel en niet effectief is."
Van Ommeren is positief: iedereen kan gedrag veranderen. Het is wel belangrijk dat je bereid bent om eerlijk naar jezelf te kijken en te oefenen. "Gedragsverandering vraagt durf en een flinke dosis motivatie."
Tips om gedrag te veranderen
Van Ommeren deelt enkele praktische stappen om te werken aan gedragsverandering:
Maak een lijst van ingesleten patronen: Wat doe je vaak? Welke effecten hebben deze op anderen?
Oefen in veilige settings: Gebruik simulaties of role-playing om nieuw gedrag te testen.
Sta open voor feedback: Vraag anderen om hun inzichten en observeer hoe jouw gedrag wordt ervaren.
Probeer nieuwe stijlen: Experimenteer met ander gedrag, zoals luisteren in plaats van oplossingen aandragen.
Wees geduldig: Gedragsverandering is een proces. Gun jezelf de tijd.
Luister ook de andere aflevering met Lodewijk van Ommeren
MEER LUISTEREN? Hier vind je alle afleveringen:
