Lodewijk van Ommeren: 'Omslag naar inspirerend leiderschap lastig voor huidige generatie leiders'

De huidige generatie leiders heeft moeite om zich aan te passen aan de veranderende dynamiek op de werkvloer. Matrixorganisaties, scrum, AI en diversiteit en inclusie maken dat de onderlinge verhoudingen voortdurend verschuiven. De werknemer van vandaag de dag heeft andere aansturing nodig dan de leiders zelf hebben gekregen. De omslag van faciliterend naar inspirerend leiderschap is noodzakelijk voor de continuïteit van de organisatie.

Hoe 'de leiderschapsstijl' aan het veranderen is

De babyboomgeneratie geeft langzaamaan het stokje over aan de 40'ers en 50'ers om organisaties te leiden. Deze groep 'nieuwe leiders' is opgegroeid in een tijd dat hiërarchisch leiderschap de boventoon voerde. Organisaties werden top-down geleid en je deed wat je werd gezegd. De meeste organisaties zijn van dit model afgestapt. Ook al zie je het soms nog terugkomen. Kijk maar naar de leiderschapsstijl die president Trump hanteert.

Faciliterend leidinggeven

Bij het gros van de organisaties is faciliterend leidinggeven doorgedrongen in alle managementlagen. Bij deze stijl van leidinggeven ondersteunt en helpt de manager de werknemers zoveel mogelijk om hun werk goed te kunnen doen. De faciliterende leider creëert omstandigheden waarin de werknemers zijn of haar taken zo zelfstandig mogelijk uitvoert. Dit klinkt goed, maar deze pragmatische manier van aansturen zorgt niet voor onderlinge verbinding en loyaliteit naar de werkgever.

LEES OOK - CEO Peer Swinkels: 'Als je voortdurend in beweging bent, wennen mensen aan verandering'

De moderne werknemer - en zeker de jongere generatie - is op zoek naar zingeving in het werk. Is dat er niet, dan is hij zo vertrokken. Er zijn banen zat, dus in deze overspannen arbeidsmarkt moet je als leider er alles aan doen om het talent binnenboord te houden. Wanneer een manager faciliterend leidinggeeft, dan ligt de nadruk niet op de WHY (Golden Circle van Simon Sinek), terwijl de purpose voor werknemers juist aan importantie wint. Als er geen duidelijke doelen zijn en leiders niet de koers uitzetten om doelen te bereiken, dan creëert dat onduidelijkheid bij de werknemer. Het gevolg is energieverlies en dat leidt weer tot onvrede op de werkvloer, een minder prettige werksfeer en het vertrek van talent dat je graag had willen behouden. Een omslag in denken en doen is vereist.

Inspirerend leiderschap: meer voor de troepen staan

Leiders moeten een andere leiderschapsstijl aanmeten en inspirerend leiderschap doorvoeren in de haarvaten van de organisatie, waarbij zij zelf richtinggevend zijn. Meer voor de troepen staan in plaats van hen alleen te ondersteunen. Twee elementen zijn essentieel om deze leiderschapsstijl goed te implementeren: een wij-gevoel en de visie van de organisatie.

Het wij-gevoel ontstaat wanneer er een hoger, meer maatschappelijk doel is waar alle medewerkers aan bijdragen. Als de hele organisatie elke dag gezamenlijk bezig is om de wereld een beetje beter te maken en elke individuele werknemer kan hier zijn steentje aan bijdragen, ontstaat er saamhorigheidsgevoel. Een wij-gevoel creëren door een gemeenschappelijke vijand te kiezen, zoals voetbaltrainers als José Mourinho veelvuldig doen, werkt op de korte termijn ook heel goed. Dit is alleen voor een organisatie op de lange termijn geen duurzame strategie, omdat het niet purpose-gedreven is. Je draagt niet echt iets bij aan een hoger, maatschappelijk doel. Dat brengt ons bij het tweede element: schets de visie van de organisatie.

LEES OOK de expertblog van Jan van der Spoel: 'Kwaliteit onderlinge relaties is meest onderschatte succesfactor in elke organisatie'

Deze visie is als een plaatje dat in je hoofd is geschilderd. Uiteraard staat de visie ook keurig op de website vermeld, maar de kunst is om ervoor te zorgen dat elke werknemer die visie doorleeft. Dit houdt in dat je een cultuur moet creëren waarbij iedereen een beetje leider is. Dit leidt tot meer verantwoordelijkheidsgevoel. Purpose-gedreven werken is namelijk niet alleen voorbehouden aan NGO's. Het is essentieel om talent te boeien en te binden. Het middelmanagement kan ook echt richting geven aan de teams, omdat er de doelen en de weg daar naartoe duidelijk zijn.

De roep om duidelijkheid in de maatschappij wordt steeds groter. Dit vertaalt zich door naar het bedrijfsleven. Je krijgt vragen als: moet ik mij woke of juist anti-woke gedragen? Wat wordt er van mij verwacht? Wanneer doe ik het goed? Het is niet voor niets dat zelfsturende teams inmiddels nauwelijks meer in organisaties voorkomen. Iedereen vaart wel bij duidelijkheid, werknemers dus ook. Als leider kun je deze duidelijkheid verschaffen en als inspirator optreden. Dit zorgt ervoor dat mensen met plezier naar hun werk gaan, waardoor de arbeidsproductiviteit toeneemt en dat werknemers langer bij je blijven werken. Dus leiders van Nederland, ontwikkel jezelf en inspireer.

Meer BusinessWise? Abonneer je op de Weekly!

In onze wekelijkse nieuwsbrief vind je het beste van BusinessWise die week, ook de expertblogs. Abonneer je nu gratis en blijf altijd op de hoogte.