In het diepste geheim onderhandelde de gemeente Eindhoven afgelopen halfjaar met de Engelse investeerder Capreon over de overname van de Brainport Industries Campus (BIC). Als de gemeenteraad volgende maand groen licht geeft, waagt Eindhoven zich aan 'een investering die zijn weerga niet kent, schrijft het Eindhovens Dagblad.
LEES OOK Operatie Beethoven: zo bleef ASML dan toch in Nederland
Wat die 'fabriek van de toekomst' kost is nog geheim, maar in vergelijking was de aankoop van landgoed De Wielewaal (29 miljoen euro) in 2022 waarschijnlijk maar een schijntje. Zelfs de aanschaf van vijf kantoorgebouwen in het stationsgebied (bij elkaar meer dan 60 miljoen euro) door de gemeente Eindhoven in 2023 en 2024 valt hierbij vermoedelijk in het niet.
1. Wat is BIC en waarom wil Eindhoven de eigenaar worden?
Eindhoven koopt de huidige Brainport Industries Campus (BIC-1), het opvallende groengele gebouw met parkeergarage aan de A2/N2 bij Eindhoven Airport. BIC huisvest tientallen bedrijven en bedrijfjes uit de hightech maakindustrie. Hightechtoeleverancier KMWE was in 2019 de eerste. Andere voorbeelden zijn batterijenmaker Lionvolt, ASML-toeleverancier Anteryon en Fortive-dochterbedrijf Fluke. Maar ook bijvoorbeeld Meta (van Facebook, Instagram en WhatsApp) heeft er een kantoor. En zelfs scholen als Fontys, Summa en Avans hebben er onderdak.
De gemeente beschouwt de Brainport Industries Campus net als bijvoorbeeld de High Tech Campus als de kroonjuwelen van de stad én van het land. Wethouder Stijn Steenbakkers noemde BIC woensdag 'de ruggengraat van de regionale economie'. Niet voor niets staat BIC op een landelijke lijst met bedrijven die vanwege hun strategische belang voor Nederland niet in verkeerde handen mogen vallen.
De gemeente wil bovendien voorkomen dat scholen, onderzoeksinstellingen of start-ups in de verdrukking komen en wil dat er een goede mix overeind blijft. Steenbakkers: ,,Onderwijs- en onderzoeksinstellingen zijn cruciaal en het is voor ons heel belangrijk om die voor de lange termijn veilig te stellen."
LEES OOK Hoe 133 miljoen EU-subsidie voor fotonische chips in Eindhoven belandde
2. Waar haalt de gemeente het geld vandaan?
Eindhoven koopt alle aandelen van Capreon. Voor een deel komt het geld uit eigen zak, en de rest wordt geleend. De rente kan Eindhoven betalen van de jaarlijkse dividenduitkering. Met ruim veertig huurders zit BIC helemaal vol. Zij brengen een stevige huur in het laatje en het risico is daarom beperkt. In die zin is BIC ook niet te vergelijken met De Wielewaal, dat zelfs na verhuur van het landhuis geld blijft kosten, bijvoorbeeld vanwege onderhoud.
Wij hebben gezorgd voor de goede mix en volledige bezetting. Met het huidige fundament is de tijd aangebroken voor een nieuwe eigenaar
Raphael Noé Capreon
,,Onze financiële situatie is heel robuust en dat geeft ons de kans om dit soort investeringen te doen", aldus wethouder Maes van Lanschot (financiën).
De gemeente bekijkt wel of bijvoorbeeld de rijksoverheid, de provincie of pensioenfondsen ook aandeelhouder (eigenaar) willen worden. ,,We onderzoeken dat. Maar het is nog iets te vroeg om te zeggen hoe we dat precies gaan vormgeven."
3. Had Eindhoven niet in 2020 kunnen toeslaan toen projectontwikkelaar SDK Vastgoed BIC-1 voor ongeveer 135 miljoen euro verkocht aan Capreon?
Het besef over het gevaar van landen met verkeerde bedoelingen leefde destijds nog niet zo. Eindhoven werd pas echt wakker geschud toen Marcel Boekhoorn de High Tech Campus in 2021 voor 1 miljard euro verkocht aan het Singaporese staatsbedrijf GIC. In 2020 was de financiële situatie van de gemeente bovendien minder rooskleurig dan nu.
Volgens topman Raphael Noé van Capreon was het destijds ook nog te vroeg, en riskant voor de gemeente. ,,De echte durfallen zijn de mensen die op nul zijn begonnen, het concept hebben bedacht en de schop in de grond hebben gestoken", zei hij. ,,In de vervolgfase kwamen wij om de hoek kijken. In 2020 was de bezettingsgraad 60 procent en liepen er dagelijks minder dan vijfhonderd mensen rond. Het functioneerde nog niet echt en er was nog veel werk te verrichten. Wij hebben gezorgd voor de goede mix en volledige bezetting. Met het huidige fundament is de tijd aangebroken voor een nieuwe eigenaar."
LEES OOK Hoe wordt Brainport Eindhoven géén Silicon Valley?
4. Zijn er dan helemaal geen risico's?
Uiteraard zijn die er wel. De gemeente is ineens zelf kwetsbaar voor de gevolgen van handelsoorlogen en exporttarieven. Geopolitieke ontwikkelingen en exportbeperkingen die impact hebben op de huurders kunnen betekenen dat ze krimpen of vertrekken. Ook de bouw van de tweede fase van BIC is genoemd als een bedreiging. Want de kans bestaat dat huurders verhuizen naar de buren. Een lagere dividenduitkering is het gevaar. De gemeente Eindhoven bestempelt de risico's als 'verantwoord'.
We beschouwen de High Tech Campus als een lokale partner, aan een overname denken we nu niet
Stijn Steenbakkers wethouder
5. Aast Eindhoven nu ook op de High Tech Campus?
De High Tech Campus is van een compleet andere orde gelet op het gigabedrag dat GIC neertelde. Toenmalig burgemeester John Jorritsma heeft destijds nog wel een wanhoopspoging gedaan om met bijvoorbeeld het kabinet en pensioenfondsen een Nederlands tegenbod te organiseren, maar de tijd en animo waren er niet.
En Eindhoven is tevreden met de huidige eigenaar, legde Steenbakkers woensdag uit. ,,We zijn blij met de huidige eigenaar en het huidige management. We hebben een goede verstandhouding en ze leveren prima werk. We beschouwen hen ook als een lokale partner. Dus aan een overname denken we nu niet."
6. Project Spark, vanwaar die naam?
'Spark' is Engels voor 'vonk'. Er moest iets bedacht worden voor het supergeheime project. Maar achter de naam moet niks gezocht worden, zegt Steenbakkers. ,,Het is een codenaam, niets meer niets minder."
HOE CEO/BOARDMEMBER/INVESTEERDER WIBE WAGEMANS VANUIT SILICON VALLEY naar Nederland kijkt: ondernemerschap, mentaliteit, opleidingen en gemiste kansen. Kijk hier voor het overzicht van zijn expertblogs.
