Angelo Bromet (46) en Maximilian Moussa van Britsom (27) van Amaru: 'Ik durf weer te dromen'

Bromet en van Britsom zijn bruggenbouwers. En net zoals bij een echte brug is het niet duidelijk waar de brug begint en eindigt. Het ene moment begint de verbinding bij Max, het andere moment bij Angelo. Max leert van Angelo om zichzelf niet te verliezen, en Angelo leert van Max om meer te bewegen naar de Max in hemzelf.

Een keer per week ontmoeten ze elkaar bij ACE, het bureau waar Bromet verantwoordelijk is voor AMARU: een opleidingstraject voor creatief talent. Als Bromet en van Britsom samenkomen, gebeurt er iets bijzonders. In razend tempo spreken ze op filosofisch niveau over doorzettingsvermogen, perspectief en nieuwsgierigheid. Alsof de tijd ze op de hielen zit om het beste uit elkaar te halen. Want in een klassieke mentor en mentee verhouding geloven ze beiden niet.

Bromet: ,,Iedereen is iemand, iedereen heeft een perspectief. Daarom moeten we elkaar ontmoeten. Je bent misschien directeur, en een stapje verder in je ontwikkelproces, maar je bent ook iets kwijtgeraakt in dat proces, wat je misschien weer kunt vinden bij de ander. Je moet zoeken naar de overeenkomsten die zo prikkelen, dat je bereid bent om de verschillen op een andere manier te bekijken."

Hoe en waarom

Van Britsom: ,,Ik probeer mij te omringen met mensen die mij een betere Max maken, mensen die me inspireren en motiveren om mezelf te ontwikkelen. Ik voel me verbonden met Angelo, omdat hij mij aanvult. Ik vraag me vaak af hoe dingen werken, terwijl hij vaak bezig is met waarom iets op een bepaalde manier gebeurt. De combinatie van hoe en waarom werkt voor mij om dingen te snappen: het is de juiste formule op dit moment."

Bromet vult aan: ,,Wat ik interessant vind aan Max, is dat hij kan 'nerden 'op iets. Hij kan echt diep in iets duiken en met informatie komen die ik in mijn eigen zoektocht niet zou onderzoeken. In zijn zoektocht kijkt hij naar hoe je in deze wereld alle technieken kunt combineren: on- en offline. Door bijvoorbeeld te tekenen, veel te lezen, documentaires te kijken en met verschillende mensen te praten. Hij brengt dat bij elkaar waardoor bepaalde creatieve ontwikkelingen veel sneller en makkelijker gaan."

,,Ik besef daardoor dat ik ouder aan het worden ben en dat het te snel gaat. Maar Max is ook een persoon die, zonder dat je het hebt gevraagd, iets uitlegt en jou dingen leert. Vaak switcht ergens in onze conversatie de rol, en leert hij mij weer iets nieuws. Max heeft een drive naar meer, maar zonder het menselijke uit het oog te verliezen. Hij is een frisse mind."

Perspectieven

Perspectief is een belangrijk gespreksonderwerp voor de mannen. Van Britsom: ,,We navigeren in andere werelden en hebben andere perspectieven. Dat is ook oké. Veel mensen luisteren niet. Maar het is ook een probleem als je alleen luistert en niets toevoegt. Dan ben je eigenlijk een spons en neem je alle sop van de ander in je op. Angelo heeft mij geleerd: luister naar wat de ander zegt, probeer het perspectief te begrijpen van waar ze vandaan komen, haal eruit wat je eruit kan halen, vertaal het en probeer het terug te brengen in het gesprek."

,,Anders krijg je een eenzijdig gesprek. Zo bekijk ik mentor en mentee ook: je bent toch allebei leerling? Het is een groot probleem in de samenleving dat mensen denken dat ze alles weten. Angelo kan door zijn levenservaring mijn gewoontes, gedrag en persoonlijkheid kaderen. Omdat hij dat perspectief aan mij kan bieden, besef ik dat ik er niet bij stil sta dat ik dat soort dingen doe. Door zijn perspectief kan ik wijsheid toepassen en meenemen wat hij heeft gezegd.

Het is alsof ik een lopende handleiding naast me heb van hoe alle ongezegde regels tijdens je carrière werken. Hij heeft van een jonge jongen die niet van deze wereld kwam, een jonge man geschapen die zijn prioriteiten, discipline, focus en aandacht op een andere manier gebruikt. Dat is wie hij is. Een beetje van hem wordt van mij en ik hoop dat ik hem ook een stukje van mij geef."

Bromet: ,,Max leert mij meer open te zijn. Ik ontmoet veel mensen die een pad uitstippelen. Dat is een nadeel. Als je wat verder bent in je carrière, dan ben je ook soms onderdeel van iemand zijn gameplan. Bij Max is iedere dag open. Hij staat open om te ontvangen. Hij is niet pretentieus, heeft geen geheime agenda en is oprecht en open."

Innerlijk kompas

Bromet waakt niet alleen over de professionele ontwikkeling van Van Britsom, maar ook over zijn persoonlijke ontwikkeling. Waarden die volgens hen beiden ook niet los van elkaar kunnen worden gezien. Bromet: ,,Max was een autonome maker die van de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht komt (HKU). In dit traject krijgt hij een jaar de tijd om te ervaren of dit is wat hij wil. En vooral: hoe hij zijn vrije creativiteit kan omzetten in creativiteit die bij de sector past. Daar hoort ook werken onder tijdsdruk bij. Ik probeer hem mee te geven wat hij geweldig doet en dus vooral zo moet blijven doen."

,,Tegelijkertijd laat ik ook zien welk deel van hem misschien in conflict kan raken met hoe de industrie werkt. Het overgrote deel van onze gesprekken gaat daar over. Als je je in zo'n rap tempo aan het ontwikkelen bent, eist dat ook wat van je als mens. Je innerlijke kompas moet worden herijkt. Tussen wie je dacht te weten dat je was, wie je wilt zijn en wat dat met je doet en met je omgeving. Hoe je leeft, waar je leeft en waarvoor je leeft."

Andersom werkt het ook zo. Door een kunstenaar als van Britsom aan te nemen, verandert er ook iets aan het kompas van anderen. Van Britsom: ,,De meeste mensen krijgen een baan, omdat ze iemand kennen. Wat gebeurt er als je iemand zoals ik toelaat? Wil je authenticiteit? Medemenselijkheid? Iemand die vanuit het hart iets toevoegt? Als je mensen de juiste richting op wilt laten bewegen met reclame, moet je ze leren kennen en met ze praten. Dat kan alleen als je écht nieuwsgierig bent naar iemands perspectief. Er zijn veel dingen aan de bedrijfscultuur die ik niet snap. Maar het brengt ook mooie dingen mee. Ik kan weer dromen. Ik heb nu een toolset om dromen waar te maken. Weet je hoe lastig het is om te dromen? Wat wil je nou echt bereiken, zeggen en delen? Dat leer ik dankzij deze industrie,"

Bromet: ,,Max is helemaal Max. Dat is misschien zijn downfall, maar aan de andere kant eist het een groep mensen die accepteren dat je mooi bent omdat je anders bent. Niet iedereen kan dat, maar dat hoeft niet zijn probleem te zijn. Als mensen dat niet inzien is dat hun probleem, want ze gaan over hem horen: vroeg of laat. Ik zeg: hou hem lekker bij je, want dan heb je een ander perspectief dat je nergens anders kunt vinden. Hij kan een wereld voor je openen waar je weken over zou doen om het voor elkaar te krijgen."

Zelfstrijd

Van Britsom: ,,Als je van een plek komt waar de boodschap is: wees tevreden met wat je hebt, is het heel bijzonder om dit te horen. Het is ook vaak een zelfstrijd. Ik zou eigenlijk de industrie kunnen vergelijken met de middelbare school. Je kent niemand en er zijn allerlei groepen. Ik moet mezelf zijn, maar mezelf zijn is eng. Ik moet de hele tijd buiten mijn comfort zone stappen. En dan heb je zo'n geweldig persoon als Angelo naast je, dat geeft vertrouwen."

,,Ik heb heel veel aan zijn persoonlijkheid. Omdat ik mezelf de ruimte kan geven om me kwetsbaar te voelen. In deze industrie is business business en privé is privé. Zo zit ik niet in elkaar. Hoe kun je 40 uur per week naar een plek gaan waar je niet jezelf kunt zijn? Angelo heeft tijd om naar me te luisteren. Dan voel je jezelf gezien en gewaardeerd. Ik heb zoveel respect voor hem. Voor alles wat hij heeft gedaan, voor wat hij gaat bereiken en voor wat ik nog voor hem kan betekenen."

Invloed leeftijd op gedrag

Bromet: ,,Wie weet lijk ik over 15 jaarmeer op de Max van nu dan op de Angelo van nu, omdat ik misschien dan mijn vrijheid af heb kunnen kopen. We zitten in een systeem. Iemand betaalt, jij wilt dat geld en je moet daar iets voor doen, en voordat je een kritische noot laat horen, gaat alles langs een soort van commissie van wijzen in je hoofd. Hoe ouder je wordt, hoe helderder het spel. Je ziet meer waar je in terechtgekomen bent, dus het doet ook meer met je. Economische vergoeding is geen aspirine meer. Je gaat meer op zoek naar: hoe wil je zijn als je 50 bent? En 65? Hoe zie je jezelf? Alles na de basisschool werd performatief. Ook voor mij is het een verademing om mensen te ontmoeten die me dat weer voorhouden. Normaal moet ik dat soort ontmoetingen buiten de industrie zoeken. Nu is het binnen dezelfde corporate setting, waar we allebei om 12 uur stipt in de kantine staan met ons dienblad, en allebei rond 12.45 zeggen: we moeten weer verder, succes vandaag."