'Nodig om disbalans te doorbreken' of 'onzin en ouderwets': is de Topvrouw van het Jaar-verkiezing nog van deze tijd?

De wijze waarop topvrouwen kwaliteiten als durf, ambitie en leiderschapsstijl inzetten om als rolmodel te fungeren, samen met behaalde (carrière)resultaten en span of control: daar gaat de jury van Topvrouw van het Jaar naar kijken. Het gebruik van deze kwaliteiten om als rolmodel te fungeren en de visie wat zij met de titel gaat doen is heel belangrijk bij de keuze van de winnaar. De verkiezing heeft als doel een platform te creëren waarop vrouwelijke bestuurders in Nederlandse organisaties aandacht krijgen, zichtbaar zijn en daarmee de belangrijkste functie van rolmodel kunnen vervullen.

In de top van veel organisaties is nog altijd sprake van een monocultuur, aldus Hamaker, werkzaam bij Talent naar de Top, een organisatie die zich hard maakt voor meer vrouwelijk en bi-cultureel talent in de top. Talent naar de Top verzorgt de organisatie van Topvrouw van het Jaar.

Lees ook: Dit zijn de kanshebbers voor Topvrouw van het Jaar 2025

Meer evenwicht in de boardroom

Cijfers liegen niet, vervolgt Hamaker. Hij refereert onder meer aan de Female Board Index, die jaarlijks wordt opgesteld door hoogleraar Corporate Governance Mijntje Lückerath aan TIAS School for Business and Society (Tilburg University). De Female Board Index 2025 laat zien dat het aantal vrouwelijke bestuurders bij beursgenoteerde bedrijven is gestegen, van 16 procent in 2024 naar 17 procent in 2025

„Er is nog steeds sprake van een disbalans, dus we zijn er nog lang niet. Daarom is de verkiezing Topvrouw van het Jaar nodig. Wij pleiten voor een meer evenwichtige samenstelling in de boardroom. Allerlei onderzoeken wijzen uit dat een meer evenwichtige samenstelling in de top een rijkere basis is voor besluitvorming. De wetenschap toont ook aan dat er wel degelijk gemiddelde verschillen tussen mannen en vrouwen zijn waar te nemen, daar zijn allerlei boeken over geschreven. Keer op keer blijkt dat organisaties met een divers samengesteld leiderschap team beter presteren.''

Zijn collega Agnies Lobbezoo vult aan. ,,Vrouwen hebben bovendien meer risicobewustzijn, nemen meer afgewogen beslissingen. Met deze verkiezing willen we trouwens niet alleen vrouwen, maar ook mannen inspireren voor huidig en toekomstig leiderschap.''

De verkiezing Topvrouw van het Jaar 2025 telt drie genomineerden: Nathalie de Geus (algemeen directeur ArboNed), Hajir Hajji (CEO Action) en Damla Hendriks (CRO Van Lanschot Kempen). Ook wordt de Young Talent Award uitgereikt. Werkgevers is gevraagd om kandidaten te nomineren voor deze aanmoedigingsprijs voor jong vrouwelijk talent tot en met 31 jaar.

,,In Nederland zijn we al heel lang bezig om het aandeel vrouwen in de top groter te maken'', vervolgt Lobbezoo. ,,Maar het gaat niet snel genoeg. Daarom is de wet ingroeiquotum en streefcijfers ingevoerd. De wet moet zorgen voor een evenwichtigere man-vrouwverhouding in de top van het bedrijfsleven.''

Lees ook: 'Als enige vrouw in de board voel ik me vaak een stem voor anderen'

Vrouwelijke rolmodellen aan de top

In de dagelijkse praktijk ziet Hamaker dat er vaak voldoende instroom van jonge, talentvolle vrouwen bij bedrijven is. Wanneer vrouwen in de leeftijd tussen 25 en 35 jaar doorgroeien naar een leidinggevende functie in het middensegment en nadenken over hun toekomst, ligt er een prachtige kans om door te stromen naar een topfunctie. Om dat aantrekkelijker en haalbaarder te maken, is het belangrijk dat zij zich herkennen in de voorbeelden aan de top en zich thuis voelen bij de manier van zakendoen. En dat is nu lang niet altijd het geval. Met Talent naar de Top ondersteunen wij jonge vrouwen om die stap vol vertrouwen te zetten en hun ambities waar te maken.''

Lobbezoo vult aan: „Met Talent naar de Top gebruiken we verschillende instrumenten om bedrijven en vrouwen handvatten te geven die er voor zorgen dat er meer vrouwen in de top komen. Zoals boardroomcoaching. Daar boeken we goede resultaten mee. Je merkt dat vrouwen, ongeacht hun functie, rolmodellen nodig hebben. Ook daarom is de verkiezing Topvrouw van het Jaar nodig.''

Ineke Kooistra: 'Verkiezing is niet meer van deze tijd'

Diversiteit in de boardroom zorgt voor betere dynamiek, scherpere besluitvorming en meer vernieuwing, vindt ook CEO Ineke Kooistra van InterManage. „Laat ik beginnen met dat ik het belangrijk vind dat het ontzettend goed is dat er meer vrouwen in de top komen. Maar een aparte verkiezing voor vrouwen? Dat voelt voor mij niet meer van deze tijd. Eigenlijk een beetje onzin en ouderwets."

„Een goede CEO moet vooral bright leadership laten zien: iemand die koers kan zetten in complexiteit, die mensen weet te verbinden, nieuwsgierig blijft en het beste in anderen naar boven haalt. Of dat nu een man of vrouw is, doet er niet toe. Juist daarom zou ik het mooi vinden als de verkiezing zich ontwikkelt tot een Topleider van het Jaar-competitie. Wanneer daar een vrouw wint, dan weet je dat dit volledig te danken is aan haar competenties en prestaties – en dat maakt de erkenning alleen maar waardevoller.''

Als CEO gaf Kooistra tien jaar lang leiding aan YoungCapital, daarna bij het Zwitserse Circle8. Tegenwoordig begeleidt ze met InterManage (internationale) organisaties bij grote transformaties. En via Elin Partners Executive Search brengt ze leiders en bedrijven bij elkaar die durven te vernieuwen. ,,Vanuit die ervaring zie ik dat het altijd de kwaliteit van leiderschap is die het verschil maakt. Niet quota, niet labels, maar leiders die écht het beste willen voor hun bedrijf én hun mensen.''

Wat maakt een goede leider?

Een goede leider hoeft in haar ogen niet overal de beste in te zijn, maar moet wel in staat om het totaal te overzien. „Hij of zij moet breed onderlegd zijn, moet kunnen schakelen tussen disciplines en heeft de nieuwsgierigheid om nieuwe perspectieven te verkennen. Daar wringt het soms. Bedrijven die financieel onder druk staan, schuiven nog te vaak een CFO door naar de CEO-rol. Dat zijn uitstekende vakmensen, maar meestal specialisten in één tak van sport: financiën. Voor goed leiderschap is meer nodig – brede blik, empathie en verbindend vermogen.''

Dat is precies de reden waarom Kooistra moeite heeft met een prijs als Topvrouw van het Jaar. ,,Ik begrijp dat het eervol is om die titel te dragen, voor zowel de winnares als haar organisatie. Maar tegelijkertijd voelt het te geregisseerd. Er bestaat tenslotte ook geen verkiezing voor Topman van het Jaar. Waarom houden we dan vast aan een aparte categorie voor vrouwen? Positieve discriminatie werkt wat mij betreft averechts. We zijn juist toe aan een gelijk speelveld waarin leiderschap centraal staat, ongeacht wie het laat zien.''

Lees ook: Nieuw onderzoek: gemiddeld percentage vrouwen in raad van commissarissen gestegen naar 44 procent

Evenwicht in de boardroom

Dat neemt niet weg dat Kooistra het belangrijk vindt dat vrouwen de ruimte krijgen om zich te ontwikkelen. ,,Een evenwichtige samenstelling in de boardroom – evenveel mannen als vrouwen – is cruciaal. Want wanneer er één vrouw tegenover vier mannen zit, zie je vaak dat zij het onderspit delft. Gelukkig zie ik dat dit langzaam verandert. Steeds meer vrouwen stromen door naar stevige posities in het middensegment, waardoor het voor selectiecommissies makkelijker wordt om te kiezen voor een vrouw in de top.''

En dát is waar de echte vooruitgang zit, vervolgt Kooistra. ,,Niet in een aparte competitie, maar in een cultuur waarin vrouwen en mannen gelijke kansen krijgen en leiders worden gewaardeerd op hun werkelijke kwaliteiten. Als we die beweging blijven voeden, hebben we straks geen Topvrouw van het Jaar meer nodig – alleen leiders die laten zien wat écht leiderschap is.''

Juist daarom vinden Hamaker en Lobbezoo de verkiezing Topvrouw van het Jaar zo waardevol. ,,Het gaat niet om een label of een aparte categorie, maar om zichtbaarheid geven aan rolmodellen die laten zien dat de top wél bereikbaar is. Natuurlijk is leiderschap genderneutraal – maar zolang de boardrooms nog niet in balans zijn, helpt deze verkiezing om vrouwelijk talent het podium te geven dat het verdient. Daarmee versnellen we de beweging richting een écht gelijk speelveld'', aldus Hamaker.

De Topvrouw van het Jaar 2025 wordt donderdag 25 september tijdens een dinershow in de Hilversumse Studio 21 bekendgemaakt.

Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in: