Waarom kan volledige transparantie bedrijven juist tegenwerken?

Huisman ziet dat mensen denken dat er van alles gebeurd in achterkamertjes en dat dat transparanter zou moeten. „Deep down willen wij allemaal hetzelfde, namelijk: niet belazerd worden." Transparantie is volgens Huisman eerlijk zijn over wat je aan het doen bent. Maar is dat haalbaar voor bedrijven? „Transparantie wil zeggen dat je overal camera's ophangt en microfoons neerzet, en dat alles dag en nacht te controleren is. Dat is transparant. De vraag is of dat productief is, of dat werkt in de praktijk."

De maatschappij, aandeelhouders, werknemers en andere stakeholders roepen allemaal om transparantie. „Je kan niet meer zonder vandaag de dag. Als mensen denken dat je niet transparant bent, heb je een probleem." Toch is de bestuurdsadviseur van mening dat volledige transparantie een grote hindernis is in het doen en laten van bedrijven. „Zou jij beter worden als iedereen de hele dag bij jou mee zit te kijken?"

Lees ook: Rob Huisman over blauw, rood, groen en geel: 'De meeste idioten deugen'

Wanneer is er sprake van te veel transparantie?

De roep om transparantie kan een stortvloed aan informatie opleveren. Huisman werkte bijvoorbeeld samen met een groot bedrijf dat vier keer per jaar een kwartaalbericht met resultaten publiceerde. „Die persberichten hadden de neiging om steeds dikker te worden. Waarom? Je krijgt iedere keer vragen over allerlei details en vervolgens worden die in het volgende persbericht ook weer meegenomen." Het levert veel transparante informatie op, maar: „wie gaat dat allemaal lezen?"

De keerzijde van transparantie

Volgens Huisman is het niet haalbaar om op elk moment van de dag transparant en eerlijk te zijn over alles wat je doet. Hij geeft een voorbeeld: „Jij werkt bij een bedrijf en daar is een probleem en je bent bezig om dat probleem op te lossen. Als jij volledig transparant bent over dat probleem, dan maak je de kans groter dat het niet lukt om die oplossing te bereiken." Volgens Huisman is het verstandiger om eerst een oplossing te creëren en het daarna uit te leggen. „Als je op elk van de dat moment van de dag transparant moet zijn en daarover moet communiceren, houdt dat je eigenlijk af van het bereiken van die oplossing."

Lees ook: Waarom echt luisteren de sleutel is tot beter leiderschap

Een besloten setting nodig

„Wat je nodig hebt is af en toe is is een besloten setting waarin je met elkaar kan praten in vertrouwen. Iedereen mag zeggen wat hij op z'n hart heeft." In een besloten setting kun je ook dingen zeggen die je later weer herroept, iets dat met transparantie ingewikkeld is. Als je bijvoorbeeld later van mening of strategie verandert, heb je volgens Huisman allerlei vragen te beantwoorden. Daarnaast kan het de indruk wekken dat je een „wispelturig figuur" bent.

Wat is het verschil tussen transparantie en openheid van zaken?

Anderen niet 24/7 mee laten kijken, maar achteraf uitleg geven over wat je hebt gedaan. Huisman pleit voor openheid van zaken in plaats van transparantie. „Dat je transparant bent over hoe je tot een beslissing bent gekomen. Daar ben ik voor." Tijdens het proces van besluitvorming of andere stappen, kun je volgens hem niet op elk moment van de dag transparant zijn. „Dat gaat gewoon niet."

Huisman adviseert dan ook dat bedrijven zich niet in de hoek moeten laten drijven door de roep om transparantie, maar dat ze elke stap weloverwogen zetten en alles documenteren. „Zodat je na afloop aan iedereen prima kan uitleggen wat je hebt gedaan en waarom je het hebt gedaan. Want het gaat veel meer om communicatie en uitleg, dan om wat je doet."

Voor elke organisatie geldt: communiceer regelmatig. „Ook als je niets te vertellen hebt, want dat is ook transparant. Als je zegt: 'We zijn nog niet echt opgeschoten, maar we zijn wel druk bezig'. Dat is ook eerlijk en open. Dat hoort er dan ook bij."

Lees ook: Communicatie kan meer kapot maken dan je lief is

Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in: