In een wereld waarin informatie continu op ons afkomt, wordt het steeds belangrijker om slim en efficiënt met data om te gaan. Martijn Aslander, technologiefilosoof en schrijver van het boek Ons werk is stuk, deelt in deze aflevering zijn inzichten over persoonlijk kennismanagement (PKM) en hoe je je vastlegvaardigheden kunt verbeteren. Het vastleggen van informatie is niet alleen een manier om je geheugen te ondersteunen, maar ook om je productiviteit, creativiteit en toekomstmogelijkheden te vergroten.
Waarom informatie vastleggen essentieel is
Volgens Aslander is vastleggen als een vorm van persoonlijke investering: je documenteert niet alleen je heden, maar creëert ook waarde voor jezelf in de toekomst. „Ik leef in drie tijdzones: mijn verleden, waar ik uit put; mijn heden, waarin ik mijn werk doe; en mijn toekomst, waarin ik alles wat ik heb vastgelegd kan benutten," zegt hij. Vastleggen helpt je sneller ideeën uit te voeren, beter overzicht te krijgen, en op het juiste moment toegang te hebben tot cruciale gegevens.
Wat je vastlegt, kan variëren van ontmoetingen en ervaringen tot aankopen, bloeddrukmetingen en zelfs welke boeken je hebt gelezen. „Soms weet je nog niet precies waarom je iets vastlegt, maar later blijkt dat het goud waard is," benadrukt Aslander.
Persoonlijk kennismanagement: analoog en digitaal
Aslander combineert analoge en digitale vastlegmethodes, afhankelijk van wat het meest praktisch is. Voor hem gaat het niet alleen om het vastleggen zelf, maar vooral om de structuur en toegankelijkheid van de gegevens. „Als je informatie vastlegt, moet je altijd kunnen terugvinden wat je hebt opgeslagen. Effectieve vastleggers zetten informatie om in 'informatie liquiditeit'—data die je snel kunt raadplegen."
Praktische tools en tactieken
Aslander deelt enkele tools en gewoonten die helpen om beter vast te leggen:
Gebruik sjablonen: Maak formats voor dagelijkse informatie zoals temperatuur, aankopen, of bloeddruk. Hierdoor wordt het vastleggen een eenvoudige invuloefening.
Start klein met tools zoals Braintoss: Deze handige Nederlandse app helpt je spraakberichten om te zetten in tekst en stuurt deze naar een e-mail of systeem waar je het later kunt ordenen. Ideaal voor snelle notities.
Denk vooruit: Stel jezelf de vraag: wat wil ik later kunnen terugvinden? Door hier nu over na te denken, kun je informatie slim organiseren.
Digitale systemen zoals Obsidian, Notion en Evernote: Dit zijn krachtige tools waarmee je data kunt structureren, indexeren en vóór jezelf kunt optimaliseren. Ze maken het eenvoudig om opgeslagen informatie later weer op te vragen.
De kunst van snel terugvinden
Slim vastleggen draait niet alleen om bewaren, maar vooral om terugvinden. „Wat heb je aan informatie die je niet kunt vinden?" stelt Aslander. Hij adviseert om tags, categorieën en structuur te gebruiken, zodat je later met één druk op de knop inzicht krijgt in data zoals aankopen, gezondheidsmetingen, of zelfs ideeën uit oude notities.
Een interessante toepassing is het voeden van AI-systemen zoals ChatGPT met je persoonlijke data. Aslander: „Ik heb ChatGPT mijn blogs en notities gevoed, zodat ik nu precies kan vragen: 'Heb ik al eens iets geschreven over onderwerp X?' Binnen enkele seconden heb ik het antwoord."
Waarom structuur essentieel is
Het vastleggen van informatie wordt nog effectiever met behulp van gestructureerde data. „Garbage in, garbage out," legt hij uit. „Als je AI gebruikt, leveren gestructureerde gegevens altijd betere resultaten dan ongestructureerde data." Het creëren van structuur in je eigen vastlegmethodes is dan ook de sleutel tot succes.
Analoog én digitaal: waarom beide belangrijk zijn
Hij benadrukt dat hij zowel analoge als digitale tools gebruikt om informatie vast te leggen. „Soms werk ik liever op papier, bijvoorbeeld in bed. Het fysieke gevoel van schrijven helpt mijn gedachten te ordenen. Maar uiteindelijk komt alles via digitale herkenning en AI toch weer in mijn systeem terecht."
Wat vastleggen je oplevert
Aslander geeft concrete voorbeelden van de waarde van vastleggen:
Gezondheidsgegevens: „Omdat ik bloeddrukmetingen al decennia vastleg, kan ik direct jarenlange data aan een arts laten zien."
Aankopen: Door systematisch vast te leggen wat hij koopt, kan hij bijvoorbeeld met één klik zien hoeveel hij heeft uitgegeven aan elektronica de afgelopen jaren.
Creatieve processen: Vastgelegde ideeën, ervaringen en ontmoetingen kunnen later nieuwe projecten of kansen opleveren.
De eerste stap: begin simpel
Voor beginners die van vastleggen een gewoonte willen maken, heeft Aslander een eenvoudige eerste tip: „Installeer de app Braintoss en begin met het vastleggen van simpele gedachten of gebeurtenissen. Het is een laagdrempelige manier om te starten met persoonlijk kennismanagement."
Vastleggen voor een rijker leven
Een betere vastlegger worden draait om meer dan alleen informatie bewaren. Het is een manier om je leven, werk en toekomst te structureren. Door slim vast te leggen, kun je sneller handelen, reflecteren, en leren. Of zoals Aslander zegt: „Wat je vastlegt, is een vorm van kapitaal. Als je dat goed organiseert, kun je dat goud effectief benutten."
De shownotes van Martijn Aslander
Het probleem met informatie vastleggen"Vastleggen is een vak apart"
- „Vastleggen is een vak apart" - Nick Milo noemt het „notemaking" in plaats van „notetaking"
- Om ons heen vliegen voortdurend waardevolle informatie-blokjes (observaties, ideeën, inzichten)
- Dit probleem bestaat al sinds de uitvinding van kleitabletten en werd voortreffelijk opgeschreven in het boek The Notebook door Roland Allen
- Gordon Bell's MyLifeBits project: een van de inspiratiebronnen voor moderne PKM-beweging
De moderne uitdaging: Elke kenniswerker worstelt hiermee. Die heeft gefragmenteerd op heel veel verschillende plekjes brokjes informatie staan die niet met elkaar verbonden is en waar je in feite niet snel bij kan. En dat is jammer. Het kost de meeste mensen gemiddeld zo'n 400 tot 500 uur per jaar. Daar doe ik liever andere dingen mee.
Martijns persoonlijke aanpak
Drie tijdzones principe: Leven in verleden, heden en toekomst
- Putten uit rijk verleden (30+ jaar aan vastgelegde kennis, informatie, ideeën en contacten)
- Beter functioneren in het heden
- Toekomst vormgeven door met „toekomstige zelf" te communiceren
Advies van toponderneemster Aleid Rensen (Wildlands/voormalig Noorder Dierenpark Emmen): "Leg alles vast wat de moeite waard is"
Hybride aanpak: Zowel analoog als digitaal. Schrijven op papier of met een stylus blijft een andere ervaring dan met het toetsenbord
Ontologie: Je eigen overzicht met hoe je dingen opschrijft en benoemt en structureert heet een ontologie. Hier is de mijne. Het grootste deel is voor jou waarschijnlijk waardeloos, maar brengt je wellicht op handige ideeën.
Martijns huidige setupApple Watch/iPhone/Mac
Apple Watch/iPhone/Mac - Kern van het systeem
Drafts - Snelle vastlegging onderweg
Text Sniper - Tekst uit afbeeldingen halen
Obsidian - Kennismanagement en linking
Wispr Flow - Voice-to-text op computer voor snelle invoer
Praktische tips voor beginners
Tip 1: Start met Braintoss
- Braintoss - Nederlandse app voor beginners
- Installeer op smartwatch/telefoon
- Spreek gedachten in → automatisch naar tekst → naar gewenste locatie
- Een perfecte manier om te beginnen met vastleggen
Tip 2: Ga naar Digitalefitheid.nl
- Klik op "Begin hier"
- Lees alles over PKM (Persoonlijk Kennis Management)
- Heel veel gratis content.
- Zoals blogs en artikelen.
- En een hele levendige, grote community die maandelijks gratis meetups houdt.
PKM Beweging & Community
Wereldwijde ontwikkelingPKM (Persoonlijk Kennis Management / Personal Knowledge Management)
PKM (Persoonlijk Kennis Management / Personal Knowledge Management): Sinds circa 5 jaar zo genoemd
Wellicht niet de handigste term, maar zo heet het nu eenmaal
Miljoenen mensen wereldwijd actief in de PKM-beweging
Beweging sterk in opmars, over paar jaar mainstream
Digitale Fitheid Community: Dagelijkse uitwisseling en ondersteuning
PKM Summit Utrecht
Locatie: Wonders of Work (voorheen Seats2Meet Utrecht), naast Utrecht Centraal
Organisatie: Martijn Aslander & Lieke de Vries
Internationale sprekers: Tiago Forte, Nick Milo, Anne-Laure Le Cunff
Vorig jaar: 175 deelnemers uit 21 landen, 5 continenten
Nuttige links & referenties
Digitalefitheid.nl - Martijn's website met PKM-resources
Braintoss - Nederlandse app voor beginners
Obsidian - Geavanceerde kennismanagement tool
Notion - Gestructureerde database-tool
Boeken & Inspiratie
„Ons Werk is Stuk" door Martijn Aslander, Mark Meinema en Arjan Broere - gaat uitgebreid in op het belang van vastleggen
,,The Notebook" door Roland Allen - Van kleitabletten tot moderne systemen
,,Getting Things Done" door David Allen - GTD-methodologie
,,Bullet Journal Method" door Ryder Carroll
Starten met Obsidian - Martijn's nieuwe boek dat binnenkort uitkomt en dat hij samen met A.I. schreef
"Vastleggen is een cruciaal deel van je werk, zonder dat je dat waarschijnlijk door hebt."
"Mensen die hun informatie serieus nemen zijn gewoon effectiever, want ze kunnen sneller ideeën bedenken, ze kunnen sneller ideeën uitvoeren en al het goud dat ze hebben verzameld in al die jaren kunnen ze ontsluiten."
"Om ons heen vliegen voortdurend waardevolle of potentieel waardevolle blokjes informatie. Maar omdat er de hele tijd van alles gebeurt, als je dat niet even vastlegt, kan het snel weer voorbij zijn."
Waarom nu beginnen?
- Elke dag gebeurt er waardevol spul om je heen
- PKM-beweging wordt mainstream - voorsprong krijgen is waardevol
- AI maakt gestructureerde informatie krachtiger dan ooit
- „Laten jullie het beter snappen dan de rest? Hebben jullie geheid een voorsprong."
Volgende stappen voor luisteraars:Start vandaag
1. Ga naar Digitalefitheid.nl en lees Martijn's ontologie-artikel (januari)
2. Download Braintoss app voor snelle start
3. Sluit je aan bij Digitale Fitheid Community
4. Begin met één categorie vastleggen (mensen, locaties, of ideeën)
5. Experimenteer met voice input op Apple Watch/iPhone
6. Overweeg deelname aan PKM Summit Utrecht
7. Lees "The Notebook" van Roland Allen voor historische context
8. Start vandaag - wacht er niet een paar jaar mee!
Luister ook naar de andere afleveringen met Martijn Aslander
Hoe word ik een betere aanjager?
Hoe word ik een betere beller?
Hoe word ik een betere onthouder?
Hoe word ik een betere spreker?
Hoe word ik een betere pitcher?
Hoe word ik een betere organisator?
Hoe word ik een betere lezer?
Hoe word ik slagvaardiger?
Hoe word ik een betere denker?
Hoe word ik een betere kenniswerker?
MEER LUISTEREN? Hier vind je alle afleveringen: