Experts zijn het erover eens: (al) binnen vijf jaar verdwijnt een deel van de banen verdwijnt door robots en AI. In de podcast BusinessWise Weekly - hieronder te beluisteren - voorspelt robotics-expert Aragorn Meulendijks dat robotfluisteraars, robot-operators en robotmanagers snel hun intrede maken op de werkvloer. „Natuurlijk, in het begin moeten mensen wennen aan het interacteren met AI en robotica. Maar weet: binnen een paar jaar gaan robots heel veel taken overnemen."
Meulendijks verwacht dat sommige bestaande functies veranderen en ondersteund worden door robotica. „In de zorg kunnen bijvoorbeeld de lastige taken worden overgenomen, hierdoor blijft er meer tijd over voor het menselijke aspect. Robots gaan ons niet altijd vervangen, maar aanvullen."
Tekst gaat verder onder de podcast
Future of Jobs Report
Begin dit jaar publiceerde het World Economic Forum het rapport 'The Future of Jobs Report 2025'. In dit rapport wordt ingezoomd op de banen die vóór 2030 ontstaan en verdwijnen. De onderzoekers constateren dat ongeveer 8 procent van alle banen wereldwijd gaat verdwijnen. Daar tegenover komen er 14 procent aan nieuwe banen bij die nu nog niet bestaan.
Door de snelle ontwikkelingen op het gebied van AI en robotisering wordt in 2030 nog slechts een derde van het werk door mensen uitgevoerd
Henk Volberda Hoogleraar Strategie & Innovatie UvA
Henk Volberda, hoogleraar Strategie en Innovatie aan de Universiteit van Amsterdam, was verantwoordelijk voor de Nederlandse dataverzameling van het wereldwijde onderzoek. Hij verwacht dat de komende vijf jaar cruciaal zijn voor de arbeidsmarkt van de toekomst. „56 procent van de bedrijven verwacht moeite te gaan hebben met het vinden van geschikt personeel, slechts 15 procent is optimistisch."
„Door de snelle ontwikkelingen op het gebied van AI en robotisering wordt in 2030 nog slechts een derde van al het werk door mensen uitgevoerd. Bedrijven die nu al kijken naar een vorm van samenwerking tussen mensen en AI of robotics weten daar dadelijk de vruchten van te plukken."
Lees ook: Top 40 beroepen die door AI kunnen gaan verdwijnen, volgens Microsoft
Repetitieve functies worden het snelste overgenomen
Functies met repetitieve taken worden het snelste overgenomen door AI of robots. „Deze kunnen makkelijk gestandaardiseerd worden", vertelt Volberda. „Dat betekent niet dat de mens volledig verdwijnt van de werkvloer. De combinatie mens-machine of mens-algoritme gaan juist vaker voorkomen. Kijk naar de accountant of jurist die voor zijn jurisprudentie niet meer al die boeken hoeft door te nemen. Banen verdwijnen niet, maar de functies worden anders waardoor er nieuwe vaardigheden nodig zijn."
Volberda gelooft dat de accountant en jurist hier goed op kan anticiperen. „Werkgevers en brancheverenigingen in deze sectoren bieden cursussen aan en helpen werknemers met om- en bijscholen." De belangrijkste vraag is volgens hem of werknemers in ondersteunende functies zoals klantenservicemedewerkers, HR-professionals of secretaresses deze cursussen ook krijgen en niet achtergesteld raken. Als zij geen bijscholing krijgen of de nieuwe vaardigheden niet onder de knie krijgen, dan dreigen ze overbodig te worden in hun huidige functie."
Robot-inspecteurs, robotconsultants en Quality Assurance-roboticsmanager
Ook Thijs Dorssers, directeur van de robotica-branchevereniging NLrobotics, ziet in de praktijk nu al veranderingen plaatsvinden. „Zowel door mijn gesprekken met het bedrijfsleven als het verdubbelde aantal vacatures in de robotica op onze site, moeten we ons realiseren: werkweken worden echt aanzienlijk anders."
Hoewel de ontwikkelingen razendsnel gaan is Volberda nu nog kritisch op de implementatie van robotics en AI: „95 procent van alle AI-adoptaties falen volgens een recent MIT onderzoek. Heel veel bedrijven investeren in eigen LLM's, maar werknemers werken liever met ChatGPT of Gemini. We zitten daarnaast nu nog in een fase waarin technologie mensen beperkt. Er moet toe worden gewerkt naar een wereld waarin technologie werknemers faciliteert."
65 procent van de kinderen die nu in groep 3 zit heeft straks een functie waarvan wij nu nog niet weten dat deze bestaat
Henk Volberda Hoogleraar Strategie & Innovatie UvA
Dossers verwacht dat de focus van werk komt te liggen op overhead-functies. „De zware fysieke taken worden vóór 2040 overgenomen door humanoids en andere robots. Deze robots moeten bestuurd, aangestuurd of gecontroleerd worden." De directeur van NLrobotics voorspelt dat er nieuwe banen als Quality Assurance Officer, Robot-operator of Robot Sales Consultants hun intrede gaan maken. Hoogleraar Volberda vult aan: „65 procent van de kinderen die nu in groep 3 zit heeft straks een functie waarvan wij nu nog niet weten dat deze bestaat."
Lees ook: Top 40 beroepen die door AI (nog?) niet gaan verdwijnen, volgens Microsoft
Robot-taalontwikkelaars en droneverkeersleiders
Naast de besturende en controlerende functies die ontstaan, verwacht Dorssers dat er voor de werknemer van de toekomst kansen liggen in het ontwikkelen van het 'robotbrein', de zogenoemde Video Language Models (VLM's) en Video Language Action Models (VLA's).
„De ontwikkeling van bots is vrij snel gegaan. De blauwdruk lag er namelijk al door de gameindustrie. De VLM's en VLA's die het brein vormen van de robot worden nu ontwikkeld, dus hier ligt zeker werk voor jong talent." Niet alleen IT'ers zijn nodig in de toekomstige arbeidsmarkt. „Met de razendsnelle ontwikkelingen kunnen drone- en vliegende autoverkeersleiders serieuze banen worden," zegt Volberda.
Lees ook: 'Over tien jaar verkopen we meer robots dan auto's', verwacht deze CEO
Nederland en Europa kunnen nog aanhaken aan de robotrace
De robotrace wordt voornamelijk gestreden door Amerikaanse bedrijven als Boston Dynamics en het Chinese Xpeng. Net als He Xiaopeng, de CEO van Xpeng, verwacht Dorssers dat binnen tien jaar robots niet meer zijn weg te denken uit het straatbeeld.
De directeur van NLrobotics hoopt daarom dat Nederland en Europa aanhaken en zelf structureel robots gaan ontwikkelen. „We hebben genoeg slimme mensen in Nederland en Europa die eigen humanoids kunnen ontwikkelen. Het belangrijkste is dat de politiek en bedrijfsleven elkaar weten te vinden om aan te haken op de robotrace."
NLrobotics doet daarom drie concrete oproepen aan de formerende partijen:
Maak van robotica een structureel onderdeel van het productiviteitsbeleid. Niet als randverschijnsel van digitalisering, maar als kerntechnologie voor maatschappelijke vooruitgang.
Schaal bewezen initiatieven als MKBrobotiseert.nl op. „Wij zijn klaar om pilots te draaien in sectoren waar de nood hoog is. Geef ons daarvoor de ruimte en middelen"
Zorg voor vertegenwoordiging van de roboticasector in de nieuwe Productiviteitsraad. Beleid moet gevoed worden vanuit de praktijk. En dat betekent: mkb'ers, techmakers en brancheorganisaties aan tafel.
Om de vooruitgang te bewaken heeft het kabinet een Productiviteitsraad opgericht. Deze raad geeft elk jaar concrete adviezen om Nederland productiever en dus welvarender te maken. Met deze maatregelen wil het kabinet zorgen dat de economie sterk blijft en we ook in de toekomst onze voorzieningen kunnen blijven betalen.
Overheid moet ingrijpen om Nederland AI-proof te maken
Niet alleen Dorssers, maar ook Volberda vindt dat er een rol is weggelegd voor politiek Den Haag. Volberda: „Ik maak mij geen zorgen om advocaten of accountants. Hier wordt al veel geïnvesteerd in her- en bijscholing, maar 11 procent van het personeelsbestand dreigt buiten de boot te vallen."
Het probleem ligt bij de eisen die worden gesteld aan de cursussen die iemand mag volgen. „Een operationeel medewerker mag alleen een betaalde training binnen zijn vakgebied volgen. Terwijl deze meer heeft aan een AI-cursus om toekomstgerichte vaardigheden te ontwikkelen."
Volberda roept daarom ook de formerende partijen op om het bedrijfsleven te helpen en werknemers toekomstbestendige vaardigheden aan te laten leren. „Ondersteunende werknemers dreigen buiten de boot te vallen. De overheid moet opleidings- en ontwikkelingsfondsen per sector opzetten om te zorgen dat Nederland AI- en roboticsproof wordt en mensen niet achterblijven."
Persoonlijk leerbudget voor werknemers in conceptagenda D66 en CDA
Begin vorige week verscheen de inhoudelijke agenda van de formerende partijen D66 en CDA. De partijen maken in hun conceptagenda bekend geld te willen vrij maken voor een 'persoonlijk leerbudget'. De partijen van Jetten en Bontenbal lijken in te spelen op de toekomstbestendige vaardigheden van werknemers.
Lees ook: 2026 wordt hét keerpunt voor AI en data. Zijn bedrijven klaar voor het Tijdperk van Convergentie?
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
