Ik meen de verbazing en vertwijfeling te zien in het gezicht van Pieter Olierook, terwijl ik hem interview voor de podcast Move On Up.
Begin 2024 kwam zijn grote droom uit. Hij werd general manager Benelux van de IJsdivisie van Unilever, op een cruciaal moment. De divisie functioneert als een rijdende trein die echter wordt losgekoppeld van de locomotief, volledig moet worden omgevormd, op een ander spoor verder gaat en voortaan op eigen kracht moet bewegen, zonder ook maar een moment snelheid te verliezen.
Per 8 december 2025 wordt de IJsdivisie een zelfstandige beursgenoteerde onderneming: The Magnum Ice Cream Company. Pieter heeft de taak om als een van de leiders dit proces te begeleiden. Hij vertelt: „Wanneer je bezig bent met het ontwerpen van een nieuw bedrijfsmodel, zit je er helemaal in. Op het moment dat dit voor het eerst wordt gecommuniceerd, reageren mensen echter op onverwachte manieren. Ik heb echt onderschat hoe verschillend die reacties kunnen zijn. Vaak dacht ik: Dit is toch een uitstekend idee? Waarom begrijpt men dat niet direct?"
Opvallend. Elk mens is anders. Elke situatie is anders. En tegelijkertijd zijn sommige dingen zó universeel.
Lees ook: Gerben van Driel: 'Hoe Improvisatietheater je helpt innovatiever te worden'
Enkele jaren lang trainde ik leiders van een grote organisatie uit alle delen van de wereld. Het maakte niet uit of ze uit Noord-Amerika, Afrika, Azië of Europa kwamen: iedereen worstelde met de vraag hoe ze anderen mee konden krijgen.
De valkuil waarin Pieter stapte, is een klassiek voorbeeld volgens William Bridges
Zo ook dus Pieter Olierook uit Nederland. En terwijl ik luister naar zijn verhaal denk ik aan die trainingen. En een model dat we daarin gebruikten: het William Bridges Transition Model.
De valkuil waarin Pieter stapte, is een klassiek voorbeeld volgens William Bridges. Volgens Bridges zijn mensen namelijk niet in staat om iets nieuws direct te omarmen, omdat ze nog vastzitten aan het oude.
Drie fases van transitie
Om precies te zijn ziet hij drie fases in een transitie:
Fase 1: Ending – Dit begint zodra de verandering wordt gecommuniceerd. Dit is een confrontatie. Want mensen zijn in principe gehecht aan hun bestaande realiteit. Deze fase gaat daarom gepaard met emoties als angst en verwarring. En dus weerstand.
Fase 2: Neutral zone – Men is zover dat men bereid is het oude achter te laten. Maar het nieuwe is nog niet omarmd. Het wiel moet uitgevonden worden. In deze fase wordt men dus heen en weer geslingerd tussen hoop en vrees, vallen en opstaan.
Fase 3: New Beginning – Het oude is definitief achtergelaten. De nieuwe realiteit is omarmd. Niet dat alles al helemaal goed gaat. Er valt nog genoeg te verbeteren. Maar mensen zijn definitief óm.
Dit komt je ongetwijfeld bekend voor, want ieder mens gaat in zijn leven talloze malen door dit proces. Namelijk elke keer als je iets nieuws leert.
Zijn het standaard drie fases? Duurt elke fase even lang? Nee. En dat is de ellende met het managen van verandering: het hangt ervan af. Het is per persoon verschillend. En afhankelijk van de situatie.
Van skiën naar snowboarden
Simpel voorbeeld: stel, je bent een ervaren skiër. En je gaat mee op wintersport. Eenmaal aangekomen blijken er geen ski's te zijn. Alleen snowboards. Jij moet dus onverwachts leren snowboarden. Dan zit je vermoedelijk best even een tijdje in de ending zone met alle emoties van dien („Hoezo zijn er geen ski's? Wie heeft dit geregeld?"). En misschien zelfs wel langer in de neutral zone dan je reisgenoot zonder wintersportervaring die óók moet leren snowboarden. Die reisgenoot heeft namelijk geen verleden of oude realiteit waar hij eerst afscheid van moet nemen. En dat scheelt.
Lees ook: Vertrouwen, risico en realisme: drie lessen voor beleggers uit Bulls & Bears
Verandering communiceren
Terug naar de organisatieverandering van Pieter. Zodra je een verandering communiceert, belandt iedereen direct in fase 1. Het is dan cruciaal om extra voorzichtig te zijn.
Want… Pieter en zijn collega-leiders zitten namelijk op het moment van communiceren níet in fase 1, maar in… fase 3!
Zij lopen voor. Ze zijn al door het proces. Hebben de frustratie en onzekerheid al gehad. En zijn zelf al om. De valkuil is dat ze dat vergeten. En vanuit fase 3 gaan communiceren („We zijn eruit! Dit gaan we doen! Geweldig plan!") met hun mensen die in fase 1 zitten („Wat is dit? Hoezo? Waarom?").
En als communicatie-expert kan ik je dan garanderen: volle bak weerstand! Als ik mensen train en coach in het presenteren met impact is híer doorgaans veel, heel veel verbetering te halen.
Het klinkt zo simpel. Bijna als een open deur. Waarom gaat het dan zo vaak mis?
We kunnen ons simpelweg nauwelijks voorstellen dat anderen ánders in de wedstrijd staan dan wij
Het false consensus effect
Dat heeft volgens mij te maken met wat ze in de psychologie het 'false consensus effect' noemen. We kunnen ons simpelweg nauwelijks voorstellen dat anderen ánders in de wedstrijd staan dan wij. Dat ze niet zien wat voor ons vanzelfsprekend is. En laten we wel wezen: ook ík heb daar volle bak last van.
De valkuil is moeilijk te vermijden, en weerstand is bijna onvermijdelijk. Het is echter wel mogelijk deze weerstand effectief te managen, zodat mensen sneller door de fases kunnen gaan. Bridges biedt per fase verschillende interventies, die uiteindelijk allemaal neerkomen op één kernprincipe.
In mijn interview met Pieter blijkt dat ik hem dat niet meer hoef uit te leggen. Dat ene ding staat bij hem vól op de radar. Het is een speerpunt in zijn leiderschap. Geholpen door een eigenschap die hij heeft ontwikkeld in een extreem moeilijke periode in zijn toen nog jonge leven.
Beluister het gesprek met Pieter Olierook in Move on Up hieronder en/of via Spotify:
De leiders van morgen hoor je nú, in Move on Up. Gerben van Driel gaat in gesprek met talenten uit het bedrijfsleven, met vernieuwers en durvers die het nu al anders doen. Ze delen hun visie op leiderschap, innovatie en persoonlijke groei en benoemen de uitdagingen van vandaag. Hoe maken zij het verschil voor een succesvolle toekomst?
Move on Up is elke vrijdag live te horen tussen 13.00 en 14.00 uur op New Business Radio, live te zien op BusinessWise.nl en daarna op je favoriete podcastkanaal te vinden.
Ontvang elke week het beste van BusinessWise in je mailbox. Schrijf je hier nu gratis in:
